(ថៃ)៖ ផលិតផលសាច់បង្កកជាច្រើនរួមមាន ជើងមាន់ ស្លាប់មាន់ និងគ្រឿងក្នុងមាន់ជាច្រើន ដែលជាផលិតផលនាំចូលពីប្រទេសថៃ ភាគច្រើនយើងក៏បានឃើញមានផលិតផលទាំងនេះបាននាំចូលបន្ត និង ចរាចរលក់លើទីផ្សាររបស់កម្ពុជាយើងដែរ ជាហេតុដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ គ្រប់រូបត្រូវបង្កើនការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការទទួលទាន អាហារបង្កកទាំងនេះ។ ជាក់ស្ដែង ប៉ូលិសបានឆ្មក់ចូលកន្លែងស្តុកទឹកត្រជាក់នៅឃុំ Na Dee ស្រុកមឿង ខេត្តសាមុតសាខុន ដោយរកឃើញការរត់ពន្ធជើងមាន់ខុសច្បាប់ជាង ៣៤៦,៣៩ តោន ដែលមានតម្លៃ ២៤,២៤៧,៣០០ បាត ដោយបញ្ជាឲ្យរឹបអូសភ្លាមៗនៅថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥។ នេះបើយោងតាមការកាសែតថៃ khaosod ។ ការស៊ើបអង្កេតបានបង្ហាញពីប្រភពផលិតកម្មច្បាស់លាស់ដែលបង្ហាញថាផលិតផលត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសជាច្រើនរួមមាន ឈីលី ប្រេស៊ីល ទួរគី និងអាល្លឺម៉ង់។ ទំនិញត្រូវបានរក្សាទុកក្នុងកន្លែងត្រជាក់ដោយគ្មានការអនុញ្ញាតឱ្យនាំចូលត្រឹមត្រូវ និងខ្វះការធ្វើតេស្តរកជំងឺដែលតម្រូវឱ្យមានស្របច្បាប់។ទោះជាយ៉ាងណា មន្ត្រីបានបញ្ជូនសំណាកទៅមន្ទីរពិសោធន៍របស់នាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍បសុសត្វ ដើម្បីធ្វើការវិភាគរកមេរោគគ្រោះថ្នាក់ ជាពិសេសជំងឺគ្រុនផ្តាសាយបក្សី ដើម្បីវាយតម្លៃហានិភ័យចំពោះ សុខភាពសត្វ និងសុវត្ថិភាពអ្នកប្រើប្រាស់។ នេះហាក់ដូចជាការធ្លាក់ចុះយ៉ាងខ្លាំងនៃផលិតផលបសុបក្សីដែលនាំចូលខុសច្បាប់ដែលបានឆ្លងកាត់បទប្បញ្ញត្តិសុខភាព និងសុវត្ថិភាពត្រឹមត្រូវ។

(ថៃ)៖ មហាជនប្រាកដជាបានដឹងហើយថា ប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះថៃបានសម្រេចបិទព្រំដែនដោយឯកតោភាគី ក្រោយមកកម្ពុជាក៏បានបំពេញបំណងជូនភាគីថៃវិញ ដោយការបិទព្រំដែនដូចគ្នា មិនបានប៉ុន្មានផងស្រាប់តែភាគីថៃ ស្នើសុំឱ្យកម្ពុជាយើងបើកព្រំដែនឡើងវិញ ដោយសារតែការបិទព្រំដែននេះ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លួនឯងយ៉ាងខ្លាំង។ យ៉ាងណាមិញ កម្ពុជាយើងបានសម្រេចបើកព្រំដែនវិញតាមការសុំពីថៃ ប៉ុន្តែព្រំដែនកម្ពុជាយើងបើកក្រោយម៉ោងភាគីថៃ១ម៉ោង ដោយខាងថៃបើកម៉ោង៨ព្រឹក កម្ពុជាយើងម៉ោង៩ព្រឹកទើបព្រមបើក។ ជាក់ស្ដែង បើតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Khaosod បានឱ្យដឹងថា ផ្សារ OTOP ក្បែរច្រកព្រំដែន Chong Jom នៃខេត្ត Surin របស់ប្រទេសថៃ មានសភាពស្ងប់ស្ងាត់ ខុសពីធម្មតា នៅថ្ងៃនេះ បន្ទាប់ពីប្រតិបត្តិការព្រំដែនត្រូវបានកាត់បន្ថយពីមួយថ្ងៃទៅបីថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ (ថ្ងៃចន្ទ ពុធ សុក្រ ម៉ោង 8 ព្រឹក ដល់ម៉ោង 3 រសៀល) ចាប់ពីថ្ងៃទី 9 ខែមិថុនា ឆ្នាំ 2025។អ្នកស្រី Wandee អាយុ 62 ឆ្នាំ ជាអាជីវករក្នុងស្រុកបាននិយាយថា អតិថិជនកម្ពុជាមិនអាចឆ្លងកាត់ ដើម្បីទិញទំនិញបានទេដោយសារការបិទទ្វារ។ លោកស្រីបានសម្តែងការព្រួយបារម្ភថា ជម្លោះនឹងប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនសាមញ្ញទាំងសងខាង។ អ្នកស្រីបានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំចង់ឲ្យប្រទេសទាំងពីរមានភាពសុខដុមរមនា និងមានទំនាក់ទំនងល្អ ដោយមិនមានបញ្ហាអ្វីឡើយ រស់នៅជាបងប្អូនជិតខាង បើមានបញ្ហាកើតឡើង ធ្វើឲ្យការរកប្រាក់ចំណូលពិបាក”៕

(ព័ត៌មានជាតិ)៖ សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានបង្ហោះសារ នៅយប់ថ្ងៃទី ៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥ លើទំព័រហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់សម្ដេចឱ្យបានដឹងថា៖ «ការកែសម្រួលកម្លាំងកងទ័ពនៅតំបន់មានជម្លោះ ដែលស្រុះស្រួលគ្នារវាងមេបញ្ជាការកងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរ កម្ពុជា-ថៃ ដើម្បីបញ្ជៀសនូវការប៉ះទង្គិចបង្ហូរឈាមទ្រង់ទ្រាយធំគឺជារឿងចាំបាច់។ ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ថៃ ពិតជាចង់មានសន្តិភាពជាបន្ត និង មិនចង់ឃើញនូវសង្គ្រាមនោះឡើយ។ ការស្វែងរកដំណោះស្រាយតាមរយៈការចរចាត្រូវបានធ្វើតាំងពីកម្រិតថ្នាក់រាជរដ្ឋាភិបាល រហូតដល់មេបញ្ជាការនៅអង្គភាពជួរមុខទើបមានលទ្ធផលដូចពេលនេះ។ សូមបងប្អូនជនរួមជាតិជឿទុកចិត្តលើរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធីដែលជាវិធីតែមួយគត់ដើម្បីបញ្ជៀសសង្រ្គាមបង្ហូរឈាម និង ដើម្បីមិត្តភាព និង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយប្រទេសជិតខាង»។យ៉ាងណាមិញ តាមរយៈការបង្ហោះសារមួយនេះ ឃើញមានសាធារណជនបានបញ្ចេញមតិដោយយល់ថា នេះគឺជាការដកទ័ព ក្នុងនោះសម្តេចតេជោ ក៏បញ្ជាក់ផងដែរថា នោះជាការកែសម្រួលកម្លាំង គឺខុសគ្នាជាមួយការដកទ័ព។ បន្ថែមពីនេះទៀត សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ក៏បានបញ្ជាក់ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងខមមិនរបស់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមឱ្យដឹងយ៉ាងដូច្នេះថា «រឿងប្តឹងទៅតុលាការអន្តរជាតិ នឹងមិនប្រែប្រួលទេ»។ គួររំលឹកផងដែរថា នៅថ្ងៃទី ០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥ មន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានជម្រាបជូនដល់សាធារណជនឱ្យបានជ្រាបថា នៅថ្ងៃទី ០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ២០២៥ យោធាកម្ពុជា-ថៃ បានជួបគ្នា និង បានសម្រេចធ្វើការកែសម្រួលកម្លាំងទាហានទាំងសងខាងឱ្យត្រឡប់ចូលតំបន់ដែលសមស្រប ដើម្បីកាត់បន្ថយការប្រឈមមុខគ្នា៕

(ភ្នំពេញ)៖ ក្រុមហ៊ុនប៊ីអេស លេន អេន ហូម ឯ.ក មានកិត្តយស សូមគោរពជម្រាបជូនចំពោះអតិថិជន និងសាធារ​ណៈជន ក៏ដូចជាសារព័ត៌មានទាំងអស់ ឲ្យបានជ្រាបថា! នាពេលថ្មីៗនេះ យើងខ្ញុំ បានឃើញនូវការចុះផ្សាយព័ត៌មាន កាលពីថ្ងៃទី២៩ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៥ នៅគេហទំព័រហ្វេសប៊ុកសារព័ត៌មានឈ្មោះ KSRP News និងសារព័ត៌មានផ្សេងៗទៀតដូចជា: CNM Tvnews, CK TV Online, BDN TV Online , Sarou News ក៏ដូចជាបណ្ដាញសង្គមផ្សេងៗ ចំពោះករណីលិខិតអញ្ជើញឲ្យយើងខ្ញុំជាម្ចាស់បុរីចតុមុខស៊ីធី សាងសង់ផ្លូវតាមកិច្ចសន្យាជាមួយរដ្ឋបាលខេត្តកណ្ដាល ដែលជាព័ត៌មានចាស់ កន្លងផុតទៅជាច្រើនខែ តាំងពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ មកធ្វើការចុះផ្សាយឡើងវិញ ដែលជាហេតុបង្ករអោយមានការភ័នច្រឡំ និងប៉ះពាល់ដល់កិត្តយសក្រុមហ៊ុន ប៊ីអេស លែន អេន ហូម ឯ.ក ផងដែរ។យើងខ្ញុំសូមផ្តល់ជូនសេចក្តីស្រាយបំភ្លឺ តាមរយៈកម្មវត្ថុ និងយោងតាមខ្លឹមសារទាំងស្រុងក្នុងលិខិតដូចខាងក្រោម។ កម្មវត្ថុ: “ស្តីពីការឆ្លើយតបលិខិតរបស់រដ្ឋបាលខេត្តកណ្តាលលេខ ១៤៦ សជណ ចុះថ្ងៃទី ០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៥” ។ ដោយយោងតាម: លិខិតលេខ ០០៣/២៥ រ.ប.ក ចុះថ្ងៃទី ១៦ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៥ របស់រដ្ឋបាលក្រុងអរិយក្សត្រ ស្តីពីកាតព្វកិច្ចក្នុងការបើកផ្លូវទំហំទទឹង ១២ម៉ែត្រ និងបណ្តោយ ២,០០០ម៉ែត្រ ស្ថិតនៅ ភូមិបារាជ និងភូមិស្វាយជ្រំ សង្កាត់ស្វាយជ្រំ ក្រុងអរិយក្សត្រ ខេត្តកណ្តាល -     លិខិតលេខ ១៤៦ សជណ ចុះថ្ងៃទី ០៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០២៥” របស់រដ្ឋបាលខេត្តកណ្តាល។ សេចក្តីដូចដែលមានចែងក្នុងកម្មវត្ថុ និងយោងខាងលើក្រុមហ៊ុនប៊ីអេស លេន អេន ហូម ឯ.ក ខ្ញុំបាទសូមជម្រាបជូន ឯកឧត្តមអភិបាល មេត្តាជ្រាបថាក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្ញុំបានធ្លាប់ដាក់ពាក្យស្នើសុំស្ថាបនាផ្លូវមួយខ្សែពិតប្រាកដមែនកាលពីឆ្នាំ 2015 និងទទួលឯកភាពជាគោលការណ៍ ឱ្យខាងក្រុមហ៊ុនខ្ញុំបាទស្នើបំពេញបែបបទតាមនីតិវិធីច្បាប់ជាធរមាន ក្រោយមកក្រុមហ៊ុនខ្ញុំបាទពុំបានទៅបំពេញបែបបទស្នើសុំបំពេញនីតិវិធីទេ ដោយហេតុថាក្រុមហ៊ុនពុំប្រមូលទិញបានដីគ្រប់ចំនួនសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ទៅជាបុរីបាន។ ដូច្នេះហើយបានជាក្រុមហ៊ុនពុំបន្តចង់អភិវឌ្ឍន៍បុរីនៅទីតាំងខាងលើឡើយ ហើយក្រុមហ៊ុនបានទៅអភិវឌ្ឍន៍បុរីនៅទីតាំងផ្សេងដោយស្ថិតនៅក្នុងសង្កាត់ស្វាយជ្រំដដែលបច្ចុប្បន្ននេះគឺចតុមុខ។ ចំពោះរបាយការណ៍របស់រដ្ឋបាលក្រុងអរិក្សត្រដែលមានលិខិតលេខ ០០៣/២៥ រ.ប.ក ក្រុមហ៊ុនសូមធ្វើការបដិសេធទាំងស្រុងដែលបានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍ថាក្រុមហ៊ុនបានស្នើសុំវិនិយោគដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ទីនោះដោយមានភ្ជាប់ជាមួយលក្ខខណ្ឌឯកភាពគ្នាមួយចំនួន គឺពុំពិតទេ។ ព្រោះថាដីក្រុមហ៊ុនដែលបានទិញ គឺមិនបានប្រមូលទិញពីប្រជាពលរដ្ឋច្រើននាក់នោះឡើយ គឺក្រុមហ៊ុនបានទិញដីពីឈ្មោះ ឃួន ណាត តែម្នាក់ និងពុំបានផ្ដល់ប្រាក់ធ្វើគោលនយោបាយជាមួយប្រជាពលរដ្ឋណាម្នាក់ដើម្បីទិញដីនោះទេ។ ហើយក្រុមហ៊ុនក៏ពុំដែលសន្យាថាទទួលធ្វើផ្លូវខាងលើនោះដែរ។ ចំពោះការស្នើសុំធ្វើផ្លូវរបស់ក្រុមហ៊ុននាពេលនោះ គឺពុំមែនជាកាតព្វកិច្ចទេ គឺគ្រាន់តែជាការស្នើសុំវិនិយោគលើវិស័យអចលនទ្រព្យតែប៉ុណ្ណោះ។ ចាប់តាំងពីក្រុមហ៊ុនខ្ញុំបាទ បានចូលមកវិនិយោគវិស័យអចលនទ្រព្យនៅតំបន់អរិយក្សត្រនេះ ក្រុមហ៊ុនខ្ញុំបាទបានចូលរួមជាមួយអាជ្ញាធរកសាងសមិទ្ធផលនៅមូលដ្ឋានជាបន្តបន្ទាប់ និងជួយជំរុញឲ្យតំបន់នេះក្លាយទៅជាគោលដៅវិនិយោគវិស័យអចលនទ្រព្យគួរឲ្យកត់សម្គាល់ ថែមទាំងបានចូលរួមបង្កើតការងារជូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់បានយ៉ាងច្រើនផងដែរ។ជាចុងក្រោយ យើងខ្ញុំសូមបញ្ជាក់ផងដែរថា ចំពោះករណីខាងលើក្រុមហ៊ុនយើងខ្ញុំបានធ្វើការបកស្រាយ និងដាក់លិខិតជូន ឯកឧត្ដម អភិបាលនៃគណៈអភិបាលខេត្តកណ្ដាល បន្ទាប់ពីទទួលបានការជូនដំណឹងតាំងពីថ្ងៃទី១០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៥ រួចរាល់។អាស្រ័យដូចបានរៀបរាប់តាមរយៈសេចក្តីលម្អិតខាងលើ សូមសាធារណៈជនទាំងអស់ មេត្តាទទួលជ្រាបជាព័ត៌មាន៕  

(ចំណេះដឹង)៖ តុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ ឬហៅជាអក្សរកាត់ថា ICJ គឺជា ទីស្តីការរដ្ឋធំបំផុតនៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) ដែលមានអំណាចក្នុងការដោះស្រាយវិវាទច្បាប់រវាង រដ្ឋ ឬ ប្រទេស ដែលជាសមាជិក អង្គការសហប្រជាជាតិ។ យ៉ាងណាមិញ នាពេលថ្មីៗនេះមានការចាប់អារម្មណ៍ និងមានការលើកឡើងជាចម្ងល់ថា តើកម្ពុជា អាចប្តឹងថៃរឿងបញ្ហាព្រំដែនទៅតុលាការ ICJ ជាឯកតោភាគីបានដែរ ឬទេ? ជាក់ស្ដែង ក្នុងនោះ លោកសាស្រ្តាចារ្យបណ្ឌិត តាំង សុខងី បានចែករំលែកឱ្យដឹងដូចតទៅ៖មានប្អូនៗនិស្សិតខ្លះ បានសួរមកខ្ញុំ ថា តើកម្ពុជា អាចប្តឹងថៃរឿងបញ្ហាព្រំដែនទៅតុលាការ ICJ ជាឯកតោភាគីបានដែរ ឬទេ? ចម្លើយ គឺបាន ក្នុងករណីដែលរដ្ឋទាំងពីរ បានទទួលស្គាល់មាត្រា៣៦ (២) នៃលក្ខខន្តិកៈតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ)។ តើមាត្រា៣៦ (២) នៃលក្ខខន្តិកៈរបស់ ICJ បានចែងពីអ្វីខ្លះ? ជារួម លក្ខខន្តិកៈនេះ បានលើកឡើងថា៖ …"រដ្ឋភាគីនៃលក្ខន្តិកៈ…ដែលបានទទួលស្គាល់គោលការណ៍ ipso facto មានន័យថា រដ្ឋម្ខាង អាចធ្វើសេចក្តីប្រកាស (ដាក់ពាក្យបណ្តឹង) ជាឯកតោភាគី ហើយតុលាការ ICJ នឹងទទួលយកយុត្តាធិការជាស្វ័យប្រវត្តិដោយក្របដណ្តប់ទៅលើជម្លោះទាំងឡាយដោយពុំចាំបាច់មានការយល់ព្រមពីរដ្ឋម្ខាងទៀតនោះឡើយ។ ឧទាហរណ៍ជាក់ស្តែង៖ នៅក្នុងករណីរឿងក្តីប្រាសាទព្រះវិហារឆ្នាំ១៩៥៩ កម្ពុជា បានផ្តើមឡើងជាឯកតោភាគី នៅពេលនោះ ICJ នៅតែមានយុត្តាធិការលើជម្លោះនេះ ដោយសារតែភាគីទាំងពីរ ជាសមាជិកនៃលក្ខខន្តិកៈ ICJ និងបានគោរពគោលការណ៍ ipso facto (កម្ពុជា ចូលជាសមាជិក នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៥៧-បច្ចុប្បន្ន រីឯថៃ ចូលជាសមាជិកនៅថ្ងៃទី២០ ខែឧសភា ឆ្នាំ១៩៥០ ប៉ុន្តែដកគោលការណ៍នេះ (ipso facto) ចេញវិញនៅថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ១៩៦៣ ដោយសារតែ ថៃ ចាញ់ក្តីកម្ពុជារឿងប្រាសាទព្រះវិហារនៅក្នុងឆ្នាំ១៩៦២។  សំណួរសួរថា ចុះបើថៃ មិនទទួលយកគោលការណ៍ ipso facto រួចហើយ តើហេតុអ្វី បានជាតុលាការ ICJ នៅតែមានយុត្តាធិការលើបណ្តឹងជាឯកតោភាគី (ឆ្នាំ២០១១-២០១៣) ពីកម្ពុជាប្រឆាំងនឹងថៃលើបញ្ហាជម្លោះប្រាសាទព្រះវិហារជាបន្ត? ចម្លើយ គឺថា ការទទួលយក មកចាត់ការរបស់តុលាការ ICJ ដោយសារតែរឿងក្តីខាងលើ ជារឿងក្តីចាស់គ្រាន់តែយកមកបកស្រាយឡើងវិញតែប៉ុណ្ណោះ នេះបើផ្អែកតាមលក្ខខន្តិកៈ ICJ (មាត្រា៦០) ដែលអនុញ្ញាតឱ្យគាគីជម្លោះណាមួយ មានសិទ្ធិ ដាក់សំណើធ្វើការបកស្រាយទៅលើសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការ ICJ ឡើងវិញបាន។ដោយឡែក ៖ សម្រាប់ការលើកឡើងទាំងប្រមុខរដ្ឋាភិបាល និងទាំងថ្នាក់ដឹកនាំយោធាថៃដែលថា ខ្លួន មិនដែលទទួលស្គាល់យុត្តាធិការរបស់តុលាការ ICJ លើរឿងក្តីប្រាសាទព្រះវិហារ ជារឿងបោកប្រាស់ប្រវត្តិសាស្រ្តនៅក្នុងខណៈពេលដែលប្រទេសមួយនេះ ធ្លាប់បានទទួលស្គាល់គោលការណ៍ខាងលើកន្លងមក (ipso facto: 1950-1963) ហើយនោះ។បច្ចុប្បន្ន ចំពោះការដាក់ពាក្យបណ្តឹងពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះព្រំដែននៅតំបន់ប្រាសាទតាមាន់តូច តាមាន់ធំ តាក្របី និងមុំបី ធ្វើឡើងជាឯកតោភាគីរបស់កម្ពុជាទៅតុលាការ ICJ សំណួរសួរថា តើជាយុត្តាធិការរបស់ ICJ ដូចក្នុងករណីរឿងក្តីប្រាសាទ និងតំបន់ប្រាសាទវិហាររវាងកម្ពុជា-ថៃកន្លងមកដែរ ឬទេ? នៅត្រង់ចំណុចនេះ ខ្ញុំ សូមបញ្ជាក់ថា តាមច្បាប់អន្តរជាតិ ការនាំរឿងក្តីទៅកាន់តុលាការ ICJ លុះត្រាតែភាគីទាំងពីរ បានព្រមព្រៀងគ្នា បើមិនដូច្នោះទេ រឿងក្តីជម្លោះនៅក្នុងតំបន់ទាំងនេះ នឹងមិនស្ថិតនៅក្រោមយុត្តាធិការរបស់ ICJ នោះឡើយ នេះបើផ្អែកតាមលក្ខខន្តិកៈមាត្រា៣៦ (២) របស់តុលាការ ICJ។ ចុះបើ តុលាការ ICJ មិនមានយុត្តាធិការលើរៀងក្តីនេះ ហេតុអ្វី បានជាកម្ពុជា សម្រេចចិត្តផ្តើមបណ្តឹងជាឯកតោភាគីដោយមិនមានការយល់ព្រមពីភាគីថៃទៅវិញ? ការធ្វើឡើងនេះ ដោយសារតែ កម្ពុជា ចង់បង្ហាញពីភាពស្របច្បាប់ និងច្បាស់លាស់ ថាតើតំបន់ខាងលើ ស្ថិតក្នុងអធិបតេយ្យរបស់ប្រទេសណាមួយពិតប្រាកដ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏យើង នៅមិនទាន់ដឹងច្បាស់លាស់ដែរថា តើតុលាការ ICJ នឹងយកទៅពិនិត្យ មិនពិនិត្យនោះបានឡើយ ដោយសារតែ បញ្ហាទាំងនេះ ស្ថិតនៅក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់គណៈកម្មាធិការ JBC ឬ GBC ជាអ្នកដោះស្រាយ។ ជារួម និងជាសេណារីយោសម្រាប់ខ្ញុំ ចំពោះការទទួលយក ឬមិនទទួលយកទៅចាត់ការរបស់តុលាការ ICJ ពាក់ព័ន្ធនឹងជម្លោះតំបន់ខាងលើប្រឆាំងនឹងភាគីថៃ ជាឯកតោភាគីរបស់កម្ពុជា តុលាការ ICJ នឹងមិនមានយុត្តាធិការ ឬមាន ដោយផ្អែកលើកត្តាធំៗបី ៖ 1. តុលាការ ICJ នឹងមិនមានយុត្តាធិការក្រោមលក្ខខន្តិកៈមាត្រា៣៦ (២) របស់ ICJ 2. តុលាការ ICJ នឹងមានយុត្តាធិការ ប្រសិនបើ តំបន់ជម្លោះខាងលើស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ប្រាសាទព្រះវិហារដែលមានវិសាលភាពក្នុងសេចក្តីសម្រេចចាស់របស់តុលាការ ICJ ឆ្នាំ១៩៦២ 3. តុលាការ ICJ ក៏មានយុត្តាធិការយកទៅដោះស្រាយផងដែរ ក្រោមលក្ខខណ្ឌ MoU ឆ្នាំ២០០០ ក្នុងករណីដែលភាគីទាំងពីរ បានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងថា បើតំបន់ខាងលើ មិនអាចដោះស្រាយចេញបានក្រោមដែនសមត្ថកិច្ចរបស់គណៈកម្មាធិការព្រំដែន JBC ឬ GBC នោះភាគីទាំងពី ត្រូវតែដឹកដៃគ្នាទៅរកតុលាការ ICJ តែម្តង៕

(ព័ត៌មានជាតិ)៖ កាលបីពេលថ្មីៗនេះ សាធារណជនមួយចំនួនធំជាពិសេសគឺអ្នករស់នៅក្រុងប៉ោយប៉ែតផ្ទាល់តែម្ដងមានការភ័យខ្លាច បន្ទាប់ពីបានឃើញមានទំព័រហ្វេសបុកផេកមួយ ឈ្មោះថា «គំនិត ខ្ញុំ» បានធ្វើការចែកចាយរូបភាពលិខិតមួយសន្លឹក ដែលមានភ្ជាប់ ឡូហ្គូ របស់រដ្ឋបាលក្រុង គ្មានលេខ គ្មានកាល បរិច្ឆេទ ដោយបានដាក់ចំណងជើងថា« ផែនការជម្លៀសប្រជាជន ក្រុងប៉ោយប៉ែត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បងប្អូនអាន ទាំងអស់គ្នា។»យ៉ាងណាមិញ សេចក្ដីប្រកាសអំពី «ផែនការជម្លៀសប្រជាជន ក្រុងប៉ោយប៉ែត» គ្រាន់តែជាលិខិតក្លែងក្លាយមានបំណងឱ្យពលរដ្ឋស្លន់ស្លោតែប៉ុណ្នោះ។ បើយោងតាម រដ្ឋបាលក្រុងប៉ោយប៉ែត នៅថ្ងៃទី ០៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ នេះបានឱ្យដឹងថា រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងមកនេះ បងប្អូនដែលរស់នៅជាប់តាមបណ្តោយ ព្រំដែន កម្ពុជា-ថៃ បានធ្វើការតាមដានសភាពការណ៍យ៉ាងយកចិត្តទុក្ខដាក់អំពីស្ថានការណ៍នានាដែលកើតមានឡើង។ ហើយចំពោះករណីលិខិតក្លែងក្លាយនេះ រដ្ឋបាលក្រុងសូមធ្វើការបំភ្លឺជូនសាធារណៈជន មេត្តាជ្រាបថា រដ្ឋបាលក្រុង ពុំមានចេញ លិខិត ឬសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន អំពីការជម្លៀស ឬការប្រកាសអាសន្នណាមួយឡើយនឹងសូមធ្វើការបដិសេដ ទាំងស្រុងចំពោះការចុះផ្សាយរបស់ហ្វេសបុកផេកមួយនេះ។ជុំវិញករណីនេះដែរ រដ្ឋបាលក្រុងប៉ោយប៉ែត ស្នើម្ចាស់គណនីហ្វេសបុកឈ្មោះ គំនិត ខ្ញុំ លុបព័ត៌មានក្លែងក្លាយ និងធ្វើការកែតម្រូវជា បន្ទាន់ ជៀសវាងមានការភាន់ច្រឡំដល់សារណៈជន ពិសេសបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋក្រុងប៉ោយប៉ែត និងសូមបងប្អូន ប្រជាពលរដ្ឋ កុំយកទៅចែកចាយបន្ត ដែលធ្វើឱ្យមានការភ័យខ្លាច ឬបង្ករចលាចលផ្សេងៗ។ រដ្ឋបាលក្រុងប៉ោយប៉ែត បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ចំពោះរាល់ព័ត៌មានផ្លូវការរបស់រដ្ឋបាលក្រុង គឺជាលិខិតបទដ្ឋានដែល មានចុះលេខ ហត្ថលេខា និងវាយត្រាត្រឹមត្រូវ ហើយធ្វើការផ្សព្វផ្សាយតែក្នុងបណ្តាញទំនាក់ទំនងសង្គមផ្លូវការរបស់ខ្លួន ដែលមានឈ្មោះថា រដ្ឋបាលក្រុងប៉ោយប៉ែត តែប៉ុណ្ណោះ៕

(អន្តរជាតិ)៖ អ្នកជំនាញនិយាយថា ការសាកថ្មទូរស័ព្ទរបស់អ្នកឱ្យបាន 100% ជាទៀងទាត់អាច ធ្វើឱ្យថ្មចុះខ្សោយ ទោះបីជាផលប៉ះពាល់មានតិចតួចក៏ដោយ។លោក Chao-Yang Wang នាយកមជ្ឈមណ្ឌល Electrochemical Engine Center នៅសាកលវិទ្យាល័យ Penn State បានប្រាប់ HuffPost ថា ថ្មទូរស័ព្ទនឹងខូចកាន់តែលឿន ប្រសិនបើអ្នកសាកវាដល់ 100% ធៀបនឹង ស្ថានភាពនៃការសាកថ្មទាបជាងបន្តិច។ការទុកទូរស័ព្ទរបស់អ្នកដោយដោតសាកពេញ រក្សាថ្មនៅតង់ស្យុងខ្ពស់ ដែលបង្កើនល្បឿននៃភាពចាស់ នៃសារធាតុគីមី នេះបើយោងតាមលោក Dibakar Datta សាស្ត្រាចារ្យរងនៅវិទ្យាស្ថានបច្ចេកវិទ្យា New Jersey ។លោក Wang បានបន្ថែមថា ការសាកថ្មជាប្រចាំដល់ 100% អាចធ្វើឱ្យថ្មខូចលឿនជាងមុន 10% ទៅ 15% បើធៀបនឹងការសាកថ្មដល់ទៅ 90%។ ទោះបីជាមិនមានភាពខុសគ្នាខ្លាំងក៏ដោយ វាជាបញ្ហាគួរឱ្យ កត់សម្គាល់ដែរ។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការរិចរិលនេះ គឺបន្តិចម្តងៗ ហើយថ្មទូរស័ព្ទទំនើបគឺប្រើប្រាស់បានយូរ។ លោក Wang បាននិយាយថា "ថ្ម ប្រើប្រាស់បានយូរ ប្រហែលជាយូរជាងមុខងារផ្សេងទៀត របស់ទូរស័ព្ទ"។ អ្នកប្រើប្រាស់ភាគច្រើនទំនងជា តំឡើងម៉ាកទូរសព្ទរបស់ពួកគេសម្រាប់ហេតុផល ដូចជា អេក្រង់ខូច ឬគុណភាពកាមេរ៉ាហួសសម័យ មុនពេលមានបញ្ហាថ្មកើតឡើង។ខណៈពេលដែលការបញ្ចូលថ្មដល់ 100% គឺមិនល្អទេ វាមិនមែនជាអ្វីដែលត្រូវជៀសវាង ទាំងស្រុងនោះទេ។ លោក Wang បានស្នើថា ប្រសិនបើអ្នកត្រូវការថាមពលថ្មបន្ថែម ឧទាហរណ៍ ពេលធ្វើដំណើរ ការសាកពេញគឺមិនអីទេ។ ប៉ុន្តែសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ ការសាកថ្មដល់ទៅ 85% ឬ 90% អាចពន្យារអាយុកាលថ្មបាន។អ្នកជំនាញក៏បានព្រមានចំពោះការទុកឱ្យថ្មធ្លាក់ចុះជាប្រចាំដល់ 0%, ណែនាំអ្នកប្រើប្រាស់ ឱ្យបញ្ចូលថ្មឡើងវិញនៅពេលដែលវាឈានដល់ប្រហែល 20% ព្រោះ អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ខូច​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​កាន់​ថ្ម។ ការរក្សាទូរស័ព្ទរបស់អ្នកចន្លោះពី 20% ទៅ 80% ជាទូទៅគឺជាភាគរយដ៏ល្អបំផុត។លោក Wang ក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថា សីតុណ្ហភាពខ្លាំងអាចបំផ្លាញសុខភាពថ្មច្រើនជាង ការសាក ថ្មរហូតដល់ 100%។ អ្នកជំនាញបាននិយាយថា ប្រសិនបើសុខភាពថ្មរបស់អ្នកធ្លាក់ចុះក្រោម 80% សូមពិចារណាការដូរថ្មថ្មី គឺជារឿងល្អ៕

(អន្តរជាតិ)៖ ក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន ខូអិលធីឌី បានប្រកាសផ្អាកជាបណ្តោះអាសន្ននូវដំណើរការ រថយន្តក្រុង ឆ្លងកាត់ព្រំដែនរបស់ខ្លួនមកកាន់ខេត្តសៀមរាប និងរាជធានីភ្នំពេញ ដោយលើកឡើងពី ការហាមឃាត់មិននឹកស្មានដល់ លើការឆ្លងកាត់រថយន្តក្រុងដឹកអ្នកដំណើរនៅព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ។ប្រតិបត្តិកររថយន្តក្រុងគ្រប់គ្រងដោយរដ្ឋរបស់ប្រទេសថៃ គឺក្រុមហ៊ុនដឹកជញ្ជូន Ltd. បានបញ្ជាក់ ពីការបញ្ឈប់ជាបណ្តោះអាសន្ននូវសេវារថយន្តក្រុង របស់ខ្លួនដែលតភ្ជាប់ប្រទេសថៃ ជាមួយប្រទេសកម្ពុជា។ការផ្អាកនេះ ដែលប៉ះពាល់ដល់ការធ្វើដំណើរមកកាន់ខេត្តសៀមរាប និងរាជធានីភ្នំពេញ ចាប់ពីថ្ងៃនេះ ទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ នេះតទៅ។ក្រុមហ៊ុន បានបញ្ជាក់ថា ការសម្រេចនេះគឺចាំបាច់ដោយការហាមប្រាមភ្លាមៗ និងបណ្ដោះអាសន្នលើ រថយន្តដឹកអ្នកដំណើរឆ្លងកាត់ច្រកព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរ។សេវាកម្មដែលរងផលប៉ះពាល់រួមមាន ផ្លូវបាងកក មកសៀមរាប (ផ្លូវលេខ ១២) ការធ្វើដំណើរ ៤១៩ គីឡូម៉ែត្រ។ផ្លូវនេះជាធម្មតាដំណើរការសេវាកម្មចំនួនពីរជើងជារៀងរាល់ថ្ងៃ ដោយចេញដំណើរពីបាងកកនៅម៉ោង 9:00 ព្រឹក និងពីខេត្តសៀមរាបនៅម៉ោង 9:00 ព្រឹកផងដែរ។ដូចគ្នានេះដែរ ផ្លូវពីបាងកក ទៅភ្នំពេញ (ផ្លូវលេខ ១៣) ប្រវែង ៧១៩ គីឡូម៉ែត្រ ក៏នឹងត្រូវផ្អាកផងដែរ។ សេវានេះជាធម្មតាដំណើរការការធ្វើដំណើរពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ៕

(ភ្នំពេញ)៖ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បាន ផ្ញើរសារខ្លី មួយពីទីក្រុង នីស បារាំង ដោយបញ្ជាក់សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការពារជាតិ កម្ពុជាអំពីជំហរយ៉ាងច្បាស់លាស់របស់កងទ័ពកម្ពុជានៅព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ថា១. ក្រសួងការពារជាតិកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីប្រកាសពត៌មាន បញ្ជាក់អំពីជំហរយ៉ាងច្បាស់លាស់របស់ កងទ័ពកម្ពុជានៅព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ- ពុំមានការដកកងទ័ពកម្ពុជាចេញពីតំបន់ដែលស្ថិតក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ហើយដែលកងទ័ពយើងបានឈរជើងកាន់កាប់ជាយូរមកហើយនោះទេ - រាល់ការរៀបចំកម្លាំងរបស់កងទ័ពកម្ពុជា រាប់ទាំងការឈរជើង ការពង្រាយកម្លាំង ការកែសម្រួលកម្លាំង ការចល័តកម្លាំង គឺស្ថិតនៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា និងក្នុងគោលដៅត្រៀមខ្លួនការពារបូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជាតែប៉ុណ្ណោះ - កងទ័ពកម្ពុជាគាំទ្រដល់ការខិតខំស្វែងរកដំណោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធី ប៉ុន្តែត្រៀមខ្លួនជាស្រេច ដើម្បីអនុវត្តបទបញ្ជារបស់រាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដីប្រឆាំងនឹងរាល់ការប៉ុនប៉ងឈ្លានពាននានា - កងទ័ពកម្ពុជាត្រៀមខ្លួនជាស្រេចក្នុងការចូលរួមគាំទ្រដល់យន្តការចរចារព្រំដែនជាមួយប្រទេសថៃដែលមានគណៈកម្មការជម្រុះព្រំដែន ដើម្បីបន្តកិច្ចការវាស់វែង ខ័ណ្ឌសីមា និង បោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរដែលនៅសេសសល់ ក្រៅពីចំណុចដែលកម្ពុជានឹងដាក់ទៅតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ២. បន្ថែមទៅលើ ប្រកាសរបស់ក្រសួងការពារជាតិខាងលើ សម្តេចបញ្ជាក់សារជាថ្មីជូនបងប្អូនជនរួមជាតិថា÷ រាជរដ្ឋាភិបាលបន្តរក្សាជំហរសហការជាមួយភាគីថៃដើម្បីជំរុញការវាស់វែង ខ័ណ្ឌសីមា និងបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងប្រទេសទាំងពីរដែលនៅសេសសល់ ដោយប្រើប្រាស់យន្តការគណៈកម្មការព្រំដែនចម្រុះ(JBC) កម្ពុជា-ថៃ ជាសេនាធិការ ដោយឈរលើកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងរាជរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ (ជាពិសេស MOU ឆ្នាំ ២០០០) និងច្បាប់អន្តរជាតិ (រួមទាំងយន្តការតុលាការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ (ICJ) ក្នុងករណីចាំបាច់ ដូចជាករណីប្រាសាទតាមាន់ធំ ប្រាសាទតាមាន់តូច ប្រាសាទតាក្របី និងតំបន់មុំបី)។ រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏នឹងបន្តរក្សាទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសទាំងពីរ តាមរយៈគ្រប់យន្តការដែលមានស្រាប់ ដើម្បីជាឧត្តមប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋនៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា-ថៃ។ ៣. ខ្ញុំក៏សូមអំពាវនាវអោយបណ្តាសារព័ត៌មាន និងប្រជាពលរដ្ឋរបស់យើងសូមរក្សាភាពស្ងៀមស្ងាត់ និងសូមជឿទុកចិត្តលើរាជរដ្ឋាភិបាលនិងកងទ័ពកម្ពុជាក្នុងការការពារបូរណភាពទឹកដី និងឧត្តមប្រយោជន៍ជាតិខ្មែរយើង។ជាពិសេស សូមជៀសវាងការបង្កើត ឬចែករំលែកពត៌មានមិនច្បាស់លាស់ណាមួយ ដែលនាំអោយមានការយល់ច្រឡំ និងនាំអោយបំប៉ោងសភាពការណ៏លើសពីការពិត ដែលអាចពង្រីកបញ្ហា ទៅជាជម្លោះរវាងប្រជាជននិងប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរ៕

(ភ្នំពេញ)៖ ឯកឧត្តម ស៊ុន មេសា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ នាថ្ងៃទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ បានស្នើយ៉ាងទទូចដល់អ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមទាំងឡាយ សូមកុំបំប៉ោងព័ត៌មានមិនពិតពាក់ព័ន្ធនឹងករណីពលករខ្មែរសម្រុកចេញពីប្រទេសថៃចូលមកមាតុភូមិកម្ពុជាវិញ ពីព្រោះមិនមានផលប្រយោជន៍អ្វីដល់ប្រទេសជាតិនិងប្រជាជនកម្ពុជានោះឡើយ ផ្ទុយទៅវិញ រឹតតែធ្វើឱ្យមានការយល់ច្រឡំចំពោះស្ថានការណ៍ពិត បង្កការព្រួយបារម្ភកាន់តែខ្លាំង។ឯកឧត្តម ស៊ុន មេសា បញ្ជាក់ថា៖ «សូមបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់ចំពោះការចែករំលែកព័ត៌មានមិនពិតស្តីពីការសម្រុកចេញពីទឹកដីថៃរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ។ កុំដើម្បីតែ Like និង View ធ្វើឱ្យសង្គមជាតិមានផលប៉ះពាល់ដោយសារសកម្មភាពរបស់យើង។ ខ្មែរយើងត្រូវតែប្រកាន់អាកប្បកិរិយាត្រឹមត្រូវ ដើម្បីសង្គមជាតិដ៏ស្រស់ផូរផង់របស់ខ្លួន»។ការស្នើសុំរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីមានអ្នកប្រើប្រាស់បណ្ដាញសង្គមមួយចំនួនតូច ដែលចង់ទាក់ទាញឱ្យមានអ្នកចូលមើលច្រើន (MMO) បានប្រើប្រាស់រូបភាពពលករខ្មែរឆ្លងដែនមកលេងស្រុកកំណើតនៅអំឡុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរកាលពីខែមេសាកន្លងទៅ មកបង្ហោះឡើងវិញជាមួយនឹងការសរសេរចំណងជើងថា ពេលនេះ ពលករខ្មែរកំពុងសម្រុកចេញពីប្រទេសថៃ នាអំឡុងពេលមានបញ្ហាព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-ថៃ។បើតាមអ្នកនាំពាក្យរូបនេះ មិនមានបាតុភាពណាមួយជាអវិជ្ជមានធ្ងន់ធ្ងរទៅលើពលរដ្ឋ សិស្ស និស្សិតខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការ និងសិក្សានៅក្នុងប្រទេសថៃនោះទេ ពោលគឺស្ថានការណ៍រស់នៅ និងការប្រកបការងារមានប្រក្រតីភាពដូចធម្មតា។សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ ការផ្សព្វផ្សាយលើបណ្តាញសង្គម គឺជាសិទ្ធិដ៏បរិបូរណ៍របស់ពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែសូមផ្សព្វផ្សាយតែព្រឹត្តិការណ៍ពិតប្រាកដ៕

(ភ្នំពេញ)៖ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥នេះ ក្រសួងការពារជាតិ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំងអស់ថា៖ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃកន្លងទៅនេះ មានស្ថាប័នសារព័ត៌មានថៃ និងបណ្តាញសង្គមក្នុងស្រុកមួយចំនួន បានផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិតនាំឱ្យមានការយល់ច្រឡំ ដែលអាចបញ្ឆេះកំហឹងជាតិសាសន៍ និងរុញច្រាន ឱ្យស្ថានការណ៍រឹតតែតានតឹង។ ក្នុងន័យនេះ ក្រសួងការពារជាតិ បានអំពាវនាវឱ្យបងប្អូនជនរួមជាតិទាំងអស់ ទទួលយកតែព័ត៌មាន ដែលមានប្រភពច្បាស់លាស់ ជាពិសេសការជូនព័ត៌មានដោយរាជរដ្ឋាភិបាល និងពីក្រសួងការពារជាតិ នៃប្រទេសទាំងពីរ ដែលជាប្រភពព័ត៌មានផ្លូវការ ពិត និងត្រឹមត្រូវ ជឿទុកចិត្តបាន។ ដើម្បីថែរក្សាសន្តិភាព មិត្តភាពល្អ និងបញ្ចៀសសង្គ្រាមជាយថាហេតុ៕

(ភ្នំពេញ)៖ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភា នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៨ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ យប់មិញនេះ បានបង្ហោះសំណេរ​នៅលើបណ្ដាញសង្គមទាក់ទងនឹងការកែសម្រួលកម្លាំងកងទ័ពនៅតំបន់មានជម្លោះរវាង កម្ពុជា និងថៃ យ៉ាងដូច្នេះថា៖ ការកែសម្រួលកម្លាំងកងទ័ពនៅតំបន់មានជម្លោះដែលស្រុះស្រួលគ្នារវាងមេបញ្ជាការកងទ័ពនៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា.ថៃដើម្បីបញ្ជៀសនូវការប៉ះទង្គិចបង្ហូរឈាមទ្រង់ទ្រាយធំគឺជារឿងចាំបាច់។ប្រជាជននៃប្រទេសទាំងពីរកម្ពុជា.ថៃពិតជាចង់មានសន្តិភាពជាបន្តនិងមិនចង់ឃើញនូវសង្គ្រាមនោះឡើយ។ការស្វែងរកដំណោះស្រាយតាមរយៈការចរចាត្រូវបានធ្វើតាំងពីកំរិតថ្នាក់រាជរដ្ឋាភិបាលរហូតដល់មេបញ្ជាការនៅអង្គភាពជួរមុខទើបមានលទ្ធផលដូចពេលនេះ។សូមបងប្អូនជនរួមជាតិជឿទុកចិត្តលើរាជរដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះដោយសន្តិវិធីដែលជាវិធីតែមួយគត់ដើម្បីបញ្ជៀសសង្រ្គាមបង្ហូរឈាមនិងដើម្បីមិត្តភាព និង កិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយប្រទេសជិតខាង៕

(អន្តរជាតិ)៖ អង្គការសម្រាប់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចបានបន្ទាបការព្យាករណ៍កំណើន របស់ខ្លួន សម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅឆ្នាំនេះមកត្រឹម 2.9 ភាគរយ ដោយលើកឡើងពី ផលប៉ះ ពាល់នៃពន្ធគយដោយរដ្ឋបាលរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក Donald Trump ។ការព្យាករថ្មីដែលមាននៅក្នុងទស្សនវិស័យសេដ្ឋកិច្ចចុងក្រោយរបស់ OECD គឺធ្លាក់ចុះ 0.2 ភាគរយ ពីការព្យាករក្នុងខែមីនា។OECD និយាយថា ការព្យាករណ៍គឺផ្អែកលើការសន្មត់ថា Trump នឹងរក្សាវិធានការពន្ធដែលគាត់បានចាប់ ផ្តើមរហូតដល់ពាក់កណ្តាលខែឧសភា។ ពួកគេរួមបញ្ចូលពន្ធបន្ថែមលើរថយន្ត ដែក និងអាលុយមីញ៉ូម ព្រមទាំងពន្ធលើមូលដ្ឋានចំនួន 10 ភាគរយលើប្រទេស និងតំបន់។អង្គការនេះបានព្យាករណ៍ថាសេដ្ឋកិច្ចអាមេរិកនឹងកើនឡើង 1.6 ភាគរយនៅឆ្នាំនេះ ធ្លាក់ចុះ 0.6 ពិន្ទុ ពីការព្យាករណ៍ពីមុន ដោយសារពន្ធគយទប់ស្កាត់ការកើនឡើងនៃប្រាក់ចំណូល។OECD បានកាត់បន្ថយការព្យាករណ៍កំណើនរបស់ខ្លួនសម្រាប់ប្រទេសចិនដោយ 0.1 ពិន្ទុមកនៅ 4.7 ភាគរយ កាត់បន្ថយតួលេខសម្រាប់ប្រទេសជប៉ុន 0.4 ពិន្ទុមកត្រឹម 0.7 ភាគរយ និងរក្សាការព្យាករណ៍ របស់ខ្លួនសម្រាប់តំបន់អឺរ៉ូនៅ 1 ភាគរយ។អង្គការនេះព្រមាន ប្រសិនបើសហរដ្ឋអាមេរិកដំឡើងពន្ធបន្ថែមទៀត វាអាចជំរុញវិធានការសងសឹក ដោយដៃគូពាណិជ្ជកម្មរបស់ប្រទេស។ វាព្រមានថាវានឹងបង្កឱ្យមានសម្ពាធធ្លាក់ចុះ លើការចំណាយ របស់ក្រុមហ៊ុន និងគ្រួសារនៅជុំវិញពិភពលោក៕

(ភ្នំពេញ)៖ ឯកឧត្តម ហ៊ុយ វណ្ណៈ រដ្ឋលេខាធិការទីស្តីការ គណៈរដ្ឋមន្ត្រី ​និងជាប្រធានសហភាពសហព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មាន កម្ពុជា បានបង្ហោះសារនៅលើគណនីហ្វេសប៊ុក​របស់ឯកឧត្តមថា «វិធានគន្លឹះ ៥កុំ-៥គួរ»ប្រការគួរយល់ដឹង ពាក់ព័ន្ធ «សន្តិសុខព័ត៌មាន និងសាធារណមតិ» ខណៈដែលការបង្កជម្លោះពីបញ្ហាព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ កំពុងមានឥទ្ធិពលជាបន្តបន្ទាប់មកលើការគិត ការរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ និងមនោសញ្ចេតនាស្នេហាជាតិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ក្នុងន័យនេះ ខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតចែករំលែក «វិធានគន្លឹះ ៥កុំ-៥គួរ» សម្រាប់ជាជំនួយស្មារតីដូចតទៅ៖I- ប្រការមិនត្រូវអនុវត្ត១- កុំចែកចាយព័ត៌មានដែលគ្មានប្រភព និងគ្មានការពិតជាក់ស្តែង ហើយបង្កទៅជាការយល់ច្រឡំ ឬបង្កើតជាចលាចលសង្គម២- កុំផុសខ្លឹមសារផ្ដេសផ្ដាស ទាំងរូបភាព សំឡេង និងវីដេអូ ក្នុងចេតនាប្រឌិត ញុះញង់ឱ្យស្អប់ខ្ពើមជាតិសាសន៍ និងពន្យុះឱ្យមានអំពើហិង្សា ៣- កុំពង្រីកទំនាស់ឱ្យរីករាលដាល ប៉ះពាល់ដល់វិស័យផ្សេងៗទៀតដូចជា វិស័យពាណិជ្ជកម្ម វប្បធម៌ និងទំនាក់ទំនងរវាងប្រជាជននិងប្រជាជន ទាំងនៅតាមព្រំដែន និងនៅក្នុងប្រទេស៤- កុំរុកគួន កុំបង្កហិង្សា ដែលនាំឱ្យប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាពប្រជាពលរដ្ឋ ហាងទំនិញ អគារក្រុមហ៊ុន ស្ថានទូត ឬស្ថានកុងស៊ុល៥- កុំថតបង្ហាញមូលដ្ឋានកងទ័ព ផ្តល់ព័ត៌មាន សម្ងាត់ដល់ជនបរទេស ឬទម្លាយនូវការសម្ងាត់យោធា។ កុំជាតិនិយមជ្រុល ឆ្លៀតឱកាស ញុះញង់អុជអាល ជំរុញឱ្យមានការផ្ទុះអាវុធ។II- ប្រការដែលត្រូវអនុវត្ត១- ផ្តល់ការគាំទ្រនិងភាពជឿជាក់លើរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំដ៏ឈ្លាសវៃរបស់ សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមចំពោះមុខ តាមយន្តការច្បាប់ ការទូត និងយោធា ២- គាំទ្រវិធានការច្បាប់ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ដែលបានបញ្ជូនសំណុំរឿងស្តីពីបញ្ហាជម្លោះព្រំដែនទៅកាន់តុលាការអន្តរជាតិ ICJ ដែលជាវិធីថ្លៃថ្នូរ ឈ្លាសវៃ ក្នុងការការពារឱ្យបានដាច់ខាតនូវបូរណភាពទឹកដី និងសម្បត្តិវប្បធម៌ជាតិរបស់យើង៣- ចូលរួមផ្តល់ការគាំទ្រទាំងស្មារតីនិងសម្ភារៈជូនដល់វីរៈកងទ័ព និងកងកម្លាំងនៅជួរមុខតាមគ្រប់រូបភាព ក្នុងបុព្វហេតុខឿនការពារជាតិប្រជាជន៤- រក្សាកិត្តិនាម និងលើកតម្លើងឧត្តមភាពនៃភាពជាម្ចាស់ស្របច្បាប់ លើបូរណភាពជាតិទឹកដី និងបង្ហាញឱ្យពិភពលោកឃើញថា យើងជាប្រជាជនខ្មែរស្រឡាញ់សន្តិភាព។៥- រក្សាភាពថ្លៃថ្នូរ ភាពចាស់ទុំ ភាពទន់ភ្លន់ សុភាពរាបសារ មិនបង្កហេតុ មិនជ្រុលនិយម និងបញ្ជៀសឱ្យបាននូវបាតុភាពនានា ក៏ប៉ុន្តែមានភាពហ្មឺងម៉ាត់និងមិនទុកឱ្យបរទេសប្រមាថឡើយ៕••• ជាមួយគ្នា ស្ថិតក្នុងសភាពការណ៍វិវត្តន៍ប្រែប្រួលឥតឈប់ឈរនេះ ពិតជាត្រូវការ ការចូលរួមចំណែកពីយើងទាំងអស់គ្នា ពីសាធារណជន បញ្ញវន្ត អ្នកប្រវត្តិសាស្ត្រ អ្នកច្បាប់ អ្នកវិភាគ អ្នកយុទ្ធសាស្ត្រព័ត៌មាន ប្រមូលផ្តុំនូវពុទ្ធិប្រាជ្ញា បង្កើតបានជាសំឡេងរួម ទស្សនៈគោលជំហររួម និងស្មារតីរួម។ ប្រជាជាតិដែលមានអារ្យធម៌ និងជាអាណាចក្រវប្បធម៌ដ៏អស្ចារ្យ យើងមិនអាចឱ្យពួកនិយមជ្រុលមួយក្តាប់តូច ដែលជា «ចោរ» កាឡៃប្រវត្តិសាស្ត្រ ភូតភរអន្តរជាតិនោះឡើយ។ ដូច្នេះ លើសពី «វិធានគន្លឹះ ៥កុំ-៥គួរ» ខាងលើ យើងក៏ត្រូវការ Opinion Leaders រួមចំណែកក្នុងការកសាងខ្លឹមសារ ពន្យល់ការពិត និងពង្រឹងសាធារណមតិ ទាំងនៅក្នុងប្រទេស និងនៅក្រៅប្រទេស។

(ទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស)៖ ឯកឧត្តម សោម ចំណាន រដ្ឋលេខាធិការ​ក្រសួង​ការងារ និង​បណ្តុះ​បណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បាន​​ជួប​ពិភាក្សា​ការ​ងារ​​ជាមួយ​លោក​ស្រី Roopa Nair ប្រធានកម្មវិធីការងារកាន់តែប្រសើរ (ILO Better Work) នៃ​អង្គការ​អន្តរជាតិ​ខាង​ការងារ (ILO) ដើម្បី​ពិភាក្សា​ពីការគាំទ្រ និងការអនុវត្តកម្មវិធីរោងចក្រកាន់តែប្រសើរនៅកម្ពុជា(ILO-BFC)។ការលើកឡើងនេះ នៅ​ក្នុងឱកាស​ដែល​ឯកឧត្តម​អញ្ជើញ​ចូលរួម​សន្និសីទ​អន្តរជាតិ​ការងារ​ប្រចាំឆ្នាំ​លើកទី១១៣ របស់​​អង្គការ​ILO កាល​ពីថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៥ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ប្រទេសស្វីស។ឯកឧត្តមរដ្ឋលេខាធិការ បានលើកឡើងពីសារៈសំខាន់នៃកម្មវិធី ILO-BFC ដែលកម្ពុជាជាប្រទេសទី១ បានអនុវត្តកម្មវិធីនេះ ក្រោម​កិច្ច​សហការ​ជាមួយអង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) និង​ដៃគូពាក់ព័ន្ធ ហើយ​ដែល​​បាន​ជួយ​​លើក​​កម្ពស់​​លក្ខខណ្ឌ​ការងារ​​នៅក្នុង​វិស័យ​វាយ​ន​ភណ្ឌកាត់ដេរ រហូត​ធ្វើឱ្យកម្ពុជា​បានក្លាយ​ជាប្រទេស​ផ្គត់ផ្គង់​ផលិតផល​ប្រកប​ដោយការ​ទទួលខុសត្រូវ។បន្ថែមពីលើនេះ ឯកឧត្តមរដ្ឋលេខាធិការក៏បានពិភាក្សាអំពីការបន្តគាំទ្រ និងអនុវត្តកម្មវិធី ILO-BFC នេះ​ឱ្យកាន់តែ​ប្រសើរ​ឡើង​ថែម​ទៀត​ផងដែរ។ជាការឆ្លើយតប លោកស្រីប្រធានកម្មវិធីការងារកាន់តែប្រសើរ (ILO Better Work) របស់អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO) បាន​លើក​ឡើងថា ការ​ខិតខំ​ប្រឹង​ប្រែង​របស់​រាជរដ្ឋា​ភិបាល​កម្ពុជា ជាពិសេស​ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បាន​ធ្វើឱ្យការ​អនុវត្តកម្មវិធី ILO-BFC នៅកម្ពុជាទទួលបានជោគជ័យយ៉ាងត្រចះត្រចង់ រហូត​ដល់​ប្រទេស​ជាច្រើន​ផ្សេងទៀត​បាន​យក​ជាគំរូ​តាម​ក្នុង​ការ​អនុវត្តកម្មវិធី ILO-BFC ដោយគ្រាន់តែប្តូរឈ្មោះទៅជា Better Work វិញសម្រាប់យកទៅអនុវត្តនៅប្រទេសពួកគាត់។ ភាគីទាំងពីរ បានគូសបញ្ជាក់ និងឯកភាពគ្នាលើការបន្តកិច្ចសហការ និងការគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក ដើម្បី​ពង្រឹង​សមត្ថភាព​គ្រប់ភាគី​ពាក់ព័ន្ធក្នុង​ការបន្តពង្រឹងប្រសិទ្ធភាព និង​បរិយាកាស​ការងារ​ក្នុង​ទំនាក់ទំនង​វិជ្ជាជីវៈឱ្យកាន់តែប្រសើរបន្ថែមទៀតនៅកម្ពុជា៕