(ភ្នំពេញ)៖ រដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលីនៅតែមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការប៉ះទង្គិចយោធារវាងកម្ពុជានិងថៃ ដែលកំពុងបន្តកើតឡើង រួមទាំងការកើនឡើងយ៉ាងឆាប់រហ័សនៃទំហំនិងភាពតានតឹងនៃជម្លោះ ការប្រើប្រាស់អាវុធបំផ្លិចបំផ្លាញធុនធ្ងន់ និងផលប៉ះពាល់ផ្នែកមនុស្សធម៌ដែលកំពុងកើនឡើងចំពោះភាគីទាំងពីរ។អូស្ត្រាលីបានចូលរួមរំលែកទុក្ខយ៉ាងក្រៀមក្រំចំពោះក្រុមគ្រួសារដែលបានបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារក៏ដូចជាមនុស្សជាទីស្រលាញ់របស់ខ្លួន ហើយសូមអំពាវនាវឱ្យភាគីទាំងពីរធានាឲ្យបាននូវការការពារសុវត្ថិភាពដល់ជនស៊ីវិល ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល និងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌។ទន្ទឹមនឹងនេះអូស្ត្រាលីបានជំរុញឱ្យភាគីទាំងពីរគោរពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់នូវកាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនស្របតាមច្បាប់អន្តរជាតិ កាត់បន្ថយភាពតានតឹង ចាត់វិធានការឱ្យបានឆាប់រហ័សនិងមានប្រសិទ្ធភាពដើម្បីបញ្ឈប់អរិភាព រួមទាំងអនុវត្តសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមទីក្រុងគូឡាឡាំពួ។អូស្ត្រាលីលើកទឹកចិត្តឱ្យភាគីទាំងពីរចូលរួមក្នុងការចរចាដោយស្មារតីស្មោះត្រង់ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅ ដើម្បីសម្រេចបាននូវដំណោះស្រាយយូរអង្វែងនិងសន្តិភាព។អូស្ត្រាលី ស្វាគមន៍យ៉ាងពេញលេញចំពោះកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងបន្តរបស់អាស៊ាន ម៉ាឡេស៊ី និងសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងការគាំទ្រដល់ការបញ្ចប់ជម្លោះនេះ៕

(ភ្នំពេញ)៖ ជារឿងដ៏សែនឈឺចាប់ និងសែនខ្លោចចិត្តសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាទាំងមូល បន្ទាប់ពី ប្រាសាទបុរាណ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ សាលារៀន និងវត្តអារាមជាច្រើនកន្លែង ត្រូវបានចោរឈ្លានពានសៀមបំផ្លិចបំផ្លាញខ្ទេចខ្ទីដោយគ្មានធម៌មេត្តា។យ៉ាងណា ករណីបំផ្លិចបំផ្លាញ ដោយសារអំពើឈ្លានពានរបស់ភាគីថៃ គិតចាប់ពីថ្ងៃទី ០៧ មកដល់ម៉ោង ៦ ល្ងាច ថ្ងៃទី ២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៥ ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឱ្យដឹងថាក្នុងនោះ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរូបវន្តស៊ីវិល និង ការខូចខាតជាអាទិ៍ ដោយសារអំពើឈ្លានពានរបស់ភាគីថៃ មានដូចជា ៖១. ផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋ ១២៧ ខ្នង២. សាលារៀន ៥ ទីតាំង៣. មណ្ឌលសុខភាព ៣ ទីតាំង៤. ផ្សារ ១៥. ប្រាសាទបុរាណ មួយចំនួន៦. វត្ត ៥ ទីតាំង៧. សាលាឆទាន ១៨. កុដិ ១៩. អគារគយ និងរដ្ឋាករ ១១០. អគារឯកជន ១៣ ទីតាំង១១. អគាររដ្ឋ ១២ ខ្នង១២. សណ្ឋាគារ ៥១៣. មណ្ឌលកសិកម្មសហគមន៍ ១១៤. ផ្លូវ ៤ កន្លែង១៥. បង្គោលអង់តែនទូរសព្ទ ២ កន្លែង១៦. ស្ពានថ្ម ២ កន្លែង១៧. ស្ពានដែក ១១៨. ស្ពានបុរាណ ១១៩. ក្បាលស្ពាន ១២០. ស្ថានីយ៍ប្រេង ១២១. មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូន ២៨ គ្រឿង២២. ឃ្លាំងរថយន្ត ១២៣. ឃ្លាំងទិញដំឡូង ១…។គួរបញ្ជាក់ជាថ្មីផងដែរថា នាថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ ម៉ោង ១១:០០នាទី យោធាថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំង (T-50TH) ទម្លាក់ចំនួន ៤គ្រាប់ចូលភូមិសាស្ត្រស្រុកស្រីស្នំ ខេត្តសៀមរាប។ ដោយសកម្មភាពនេះជាការវាយប្រហារដ៏កំរោល ដោយមិនរើសគោលដៅរបស់យោធាថៃ ជាការរំលោភបំពានច្បាប់អន្តរជាតិយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ៕

(ថៃ)៖ ប្រទេសថៃ ដាក់ពង្រាយយន្តហោះចម្បាំង T-50TH Golden Eagle ក្នុងសមរភូមិជាលើកដំបូង ដោយប្រើទម្លាក់គ្រាប់មកលើកដែនអធិបតេយ្យរបស់កម្ពុជានៅថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ វេលម៉ោង ១០:០០នាទី យោធាថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ (T-50) ទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ៤គ្រាប់ចូលក្នុងភូមិដែលមានប្រជាជនកំពុងរស់នៅស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង និងម៉ោង ១១:០០នាទីទម្លាក់ចំនួន ៤គ្រាប់ចូលស្រុកស្រីស្នំ ខេត្តសៀមរាប។ ។ ការប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំង T-50TH របស់កងទ័ពអាកាសភូមិន្ទថៃ រួមជាមួយយន្តហោះចម្បាំង F-16 និង Gripen គឺជាការផ្លាស់ប្តូរដ៏សំខាន់មួយ ដោយយន្តហោះចម្បាំង T-50 Golden Eagle ដែលមានដំណើរការខ្ពស់ ផ្តល់ជូននូវដំណោះស្រាយបណ្តុះបណ្តាល ដែលចំណាយតិចសម្រាប់កងទ័ពអាកាសសម័យទំនើប។ បើតាមវេបសាយ DEFENCE SECURITY ASIA បានឱ្យដឹងថា ការដាក់ពង្រាយយន្តហោះចម្បាំង T-50TH Golden Eagle របស់កងទ័ពអាកាសភូមិន្ទថៃ ក្នុងបេសកកម្មប្រយុទ្ធផ្ទាល់ រួមជាមួយយន្តហោះចម្បាំង F-16 Fighting Falcons និងយន្តហោះចម្បាំង Saab Gripen គឺដោយសារយន្តហោះនេះចំណាយតិចជាង ហើយមានសមត្ថភាពខ្ពស់ និងទំនើបហោះបានក្នុងល្បឿនលឿន។ យន្តហោះ T-50TH មានកម្លាំងពហុតួនាទីដែលអាចទុកចិត្តបាន ដែលមានសមត្ថភាពរួមបញ្ចូល ទៅក្នុងប្រតិបត្តិការផ្លូវអាកាសរួមបញ្ចូលគ្នាដែលមានអាំងតង់ស៊ីតេខ្ពស់។បច្ចុប្បន្នប្រទេសថៃកំពុងប្រតិបត្តិការយន្តហោះ T-50TH ចំនួន 14 គ្រឿងក្នុងតួនាទីវាយប្រហារស្រាល/LIFT ដោយផ្តល់ឱ្យទីក្រុងបាងកកនូវសមត្ថភាពដ៏សំខាន់មួយចាប់ពីការបណ្តុះបណ្តាលកម្រិតខ្ពស់ រហូតដល់ប្រតិបត្តិការវាយប្រហារយុទ្ធសាស្ត្រតាមផ្លូវអាកាសដែលចំណាយតិច។ យន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle គឺជាក្រុមគ្រួសារយន្តហោះហ្វឹកហាត់ល្បឿនលឿនជាងសំឡេងរបស់កូរ៉េខាងត្បូង យន្តហោះប្រយុទ្ធស្រាល និងយន្តហោះចម្បាំងពហុតួនាទី ដែលបង្កើតឡើងដោយក្រុមហ៊ុន Korea Aerospace Industries (KAI) ជាមួយក្រុមហ៊ុន Lockheed Martin។ វាគឺជាយន្តហោះល្បឿនលឿនជាងសំឡេងដំបូងគេរបស់កូរ៉េខាងត្បូង និងជាយន្តហោះហ្វឹកហាត់ ល្បឿនលឿនជាងសំឡេងមួយក្នុងចំណោមយន្តហោះហ្វឹកហាត់ល្បឿនលឿនជាងសំឡេងមួយចំនួនរបស់ពិភពលោកផងដែរ។  យន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle មានការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធកៅអីពីរដែលត្រូវបានរចនាឡើង សម្រាប់ការបណ្តុះបណ្តាលអ្នកបើកយន្តហោះកម្រិតខ្ពស់។ កាប៊ីនយន្តហោះត្រូវបានហ៊ុព័ទ្ធដោយដំបូលពពុះតែមួយដុំ ដែលផ្តល់ឱ្យអ្នកដំណើរខាងក្រោយនូវភាពមើលឃើញកាន់តែ ប្រសើរឡើង ដោយផ្តល់នូវទិដ្ឋភាព 320 ដឺក្រេក្នុងអាហ្ស៊ីមុត និងការយល់ដឹងអំពីស្ថានភាពកាន់តែប្រសើរឡើង បើប្រៀបធៀបទៅនឹងយន្តហោះហ្វឹកហាត់មុនៗ។ វិមាត្ររួមរបស់យន្តហោះមានប្រវែង 13.14 ម៉ែត្រ ស្លាបប្រវែង 9.45 ម៉ែត្រ (រួមទាំងការផ្គត់ផ្គង់ចុងស្លាប) និងកម្ពស់ 4.94 ម៉ែត្រ ដែលរួមចំណែកដល់ទម្រង់តូចចង្អៀត និងរហ័សរហួនរបស់វា ដែលសមស្របសម្រាប់ទាំងការហ្វឹកហាត់ និងតួនាទីប្រយុទ្ធស្រាល។ កាប៊ីនយន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle មានការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធជាជំហានៗ សម្រាប់អ្នកបើកបរ ដែលបំពាក់ដោយប្លង់កាប៊ីនយន្តហោះកញ្ចក់ រួមទាំងអេក្រង់បង្ហាញមុខងារច្រើនពណ៌ទំហំ 5 គុណនឹង 7 អ៊ីញ (127 មីលីម៉ែត្រ) ចំនួនពីរ ដែលផ្គត់ផ្គង់ដោយ Honeywell សម្រាប់បង្ហាញទិន្នន័យហោះហើរ ការរុករក និងឧបករណ៍ចាប់សញ្ញា។ ការគ្រប់គ្រងរួមបញ្ចូលមុខងារ hands-on-throttle-and-stick (HOTAS) រួមបញ្ចូលជាមួយនឹងអេក្រង់បង្ហាញក្បាលធំទូលាយ (HUD) របស់ BAE Systems ដែលបង្ហាញព័ត៌មានហោះហើរសំខាន់ៗ ដែលបង្កើនការយល់ដឹងអំពីស្ថានភាពក្នុ ងអំឡុងពេលធ្វើសមយុទ្ធល្បឿនលឿន។ប្រព័ន្ធរ៉ាដារបស់យន្តហោះ T-50 មានភាពខុសប្លែកគ្នាទៅតាមវ៉ារ្យ៉ង់ និងការកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធ ដោយម៉ូដែលនាំចេញរបស់ TA-50 និង FA-50 ជាធម្មតាត្រូវបានបំពាក់ដោយរ៉ាដាគ្រប់គ្រងការបាញ់ពហុរបៀប pulse-Doppler របស់ Elta Systems EL/M-2032 ដែលមានសមត្ថភាពរបៀបហោះហើរពីលើអាកាស និងពីលើអាកាសទៅដីសម្រាប់ការហ្វឹកហ្វឺនអ្នកប្រយុទ្ធនាំមុខគេ និងតួនាទីវាយប្រហារស្រាល។ យន្តហោះ KAI T-50 Golden Eagle មានចំណុចរឹងចំនួនប្រាំបួន ដែលមានស្ថានីយចុងស្លាបពីរ ស្ថានីយក្រោមស្លាបចំនួនប្រាំមួយ និងស្ថានីយខ្សែកណ្តាលមួយ ដែលអាចមានសមត្ថភាពផ្ទុកទម្ងន់ខាងក្រៅអតិបរមា 4,500 គីឡូក្រាម។ យន្តហោះនេះត្រូវបានបំពាក់ដោយកាំភ្លើងធំបីធុងទំហំ 20 មីលីម៉ែត្រ M197 មួយដើម ជាមួយនឹងគ្រាប់រំសេវចំនួន 205 គ្រាប់សម្រាប់ការវាយប្រហារចម្ងាយជិត។ ទោះបីជាថៃ ប្រើយន្តហោះចម្បាំងប្រភេទណាក៏ដោយ គឺសុទ្ធតែខុសច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិទាំងអស់ ប្រសិនបើប្រទេសណាមួយ ប្រើប្រាស់វាដើម្បីប្រឆាំងជនស៊ីវិល ឬធ្វើការឈ្លានពាន។ អនុសញ្ញាទីក្រុងហ្សឺណែវ បានហាមដាច់ខាតមិនឱ្យមានការប្រើយន្តហោះចម្បាំងគ្រប់ប្រភេទធ្វើការសម្លាប់ជនសុីវិល ឬបំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសុីវិល។ ប្រទេសនោះក៏អាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាមដែរ៕

(ជាតិ)៖ យោងតាមគណនីហ្វេសប៊ុក ដែលមានឈ្មោះថា Battambang city បានសរសេររៀបរាប់ ពីរបៀបការពារខ្លួន និងស្វែងរកសុវត្ថិភាព ការរស់រានមានជីវិតពីការវាយប្រហារតាមអាកាសដោយយន្តហោះចម្បាំង ទាមទារឱ្យមានការសម្រេចចិត្តឆាប់រហ័សបំផុត ព្រោះយន្តហោះទាំងនេះមានល្បឿនលឿនជាងសំឡេង។ខាងក្រោមនេះគឺជាការណែនាំអំពីរបៀបការពារខ្លួន និងស្វែងរកសុវត្ថិភាព :១. សកម្មភាពបន្ទាន់៖ រយៈពេល ៥ វិនាទីដំបូងប្រសិនបើអ្នកឮសំឡេងផ្ទុះ ឬសំឡេងយន្តហោះយ៉ាងខ្លាំង កុំព្យាយាមងើបមើល។ ត្រូវអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖• ដេកផ្កាប់មុខទៅដី៖ ក្រាបខ្លួនឱ្យទាបបំផុតតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ រលកធាតុអាកាស (Blast wave) ពីគ្រាប់បែកនឹងរុញច្រានទៅលើ និងទៅក្រៅ ដូច្នេះការដេកផ្ទាល់នឹងដីជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធមកលើរាងកាយ។• ខ្ទប់ក្បាល និងក៖ ប្រើដៃទាំងពីរខ្ទប់ក្បាល និងក ដើម្បីការពារពីកម្ទេចកម្ទីដែលហោះមក។• ហើបមាត់បន្តិច៖ ការធ្វើបែបនេះជួយឱ្យសម្ពាធក្នុងត្រចៀក និងសួតរបស់អ្នកមានតុល្យភាពជាមួយសម្ពាធខាងក្រៅ ការពារកុំឱ្យដាច់ក្រដាសត្រចៀក ឬរបួសសួត។• កុំផ្អែកនឹងជញ្ជាំង៖ រំញ័រពីការផ្ទុះអាចធ្វើឱ្យបាក់ឆ្អឹង ឬរបួសក្នុង ប្រសិនបើអ្នកផ្អែកខ្នងនឹងជញ្ជាំងអគារដែលរងការប៉ះទង្គិច។២. ការស្វែងរកជម្រកដែលមានសុវត្ថិភាពប្រសិនបើអ្នកមានពេលពីរបីនាទីមុនការវាយប្រហារមកដល់៖• ប្រសិនបើនៅក្នុងអគារ ត្រូវរកបន្ទប់ដែលនៅចំកណ្តាលគេ ដែលមានជញ្ជាំងយ៉ាងតិច ២ ជាន់រាំងចន្លោះអ្នក និងខាងក្រៅអគារ (ដូចជាបន្ទប់ទឹក ឬច្រករបៀង)។• ចៀសឆ្ងាយពីកញ្ចក់៖ បង្អួចកញ្ចក់គឺជាគ្រោះថ្នាក់បំផុត។ កម្លាំងផ្ទុះនឹងធ្វើឱ្យកញ្ចក់បែកខ្ចាត់ខ្ចាយក្លាយជាអំបែងមុតស្រួច។• ជម្រកក្រោមដី៖ បន្ទប់ក្រោមដី ឬចំណតរថយន្តក្រោមដីគឺជាកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាពបំផុត។ ប៉ុន្តែត្រូវចៀសវាងអគារចាស់ៗដែលអាចបាក់ស្រុតសង្កត់អ្នក។• ប្រសិនបើនៅខាងក្រៅ៖ ស្វែងរកប្រឡាយ រណ្តៅ ឬរចនាសម្ព័ន្ធបេតុងក្រាស់ៗ។ កុំ លាក់ខ្លួនក្រោមឡាន ឬជិតស្ថានីយ៍ប្រេងឥន្ធនៈ។៣. ចៀសវាងតំបន់ដែលមានហានិភ័យខ្ពស់យន្តហោះប្រយុទ្ធរបស់សៀម គឺពេលនេះវាយប្រហារលើគោលដៅជាក់លាក់។ អ្នកគួរនៅឱ្យឆ្ងាយពី៖• មូលដ្ឋានយោធានានា នៅឲ្យឆ្ងាយពីរង្វង់ ៥គ.ម និងកន្លែងរ៉ាដាផ្កាយរណបប៉ុន្តែបើស្ថិតទៅដល់សភាវៈសង្រ្គាមពិតប្រាកដហើយ សូមនៅឲ្យឆ្ងាយផងដែរពី៖• ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ៖ ស្ពានធំៗ, រោងចក្រអគ្គិសនី, និងអង់តែនទូរគមនាគមន៍។• អគាររដ្ឋាភិបាល៖ ក្រសួង ឬទីស្នាក់ការនគរបាល។• ផ្លូវជាតិធំៗ៖ ដែលយោធាអាចប្រើប្រាស់សម្រាប់ដឹកជញ្ជូន។៤. ការជម្លៀសខ្លួនជាយុទ្ធសាស្ត្រ• ធ្វើចលនានៅពេលស្ងប់ស្ងាត់៖ ការវាយប្រហារច្រើនតែមកជាដំណាក់កាល។ ប្រើពេលដែលស្ងាត់ដើម្បីផ្លាស់ទីទៅតំបន់ជនបទ ឬតំបន់ដែលមានសុវត្ថិភាពជាង។• កុំប្រើភ្លើងនៅពេលយប់៖ ប្រសិនបើអ្នកស្ថិតក្នុងតំបន់សង្គ្រាម កុំប្រើពិល ឬបើកភ្លើងផ្ទះចោល ព្រោះយន្តហោះចម្បាំងមានឧបករណ៍ចាប់កម្ដៅ និងកាមេរ៉ាសំដៅគោលដៅដែលអាចមើលឃើញពន្លឺពីចម្ងាយ។៥. ការជួយគាំទ្រគ្នាទៅវិញទៅមក (Community Support)• កុំនៅម្នាក់ឯង៖ ប្រសិនបើអាច គួរនៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ឬអ្នកជិតខាង។ ការនិយាយគ្នា និងការដឹងថាមានអ្នកផ្សេងនៅជាមួយ ជួយកាត់បន្ថយសម្ពាធផ្លូវចិត្តបានយ៉ាងច្រើន។• ការចែករំលែក៖ ការចែករំលែកអាហារ ទឹក ឬសូម្បីតែពាក្យលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកដទៃ នឹងជួយឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនមានតម្លៃ និងមានកម្លាំងចិត្តតស៊ូ៕

(អន្តរជាតិ)៖ ពេលនិយាយដល់ស្ថាប័នអន្តរជាតិកំពូល អង្គការសហប្រជាជន មនុស្សភាគច្រើន គិតថា អង្គភាពមួយនេះ អាចជួយបញ្ឈប់សង្គ្រាម ឬកាត់បន្ថយភាពតានតឹងនៃជម្លោះ។ តួនាទីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិក្នុងសង្គ្រាមគឺដើម្បីបញ្ឈប់ជម្លោះ កាត់បន្ថយទុក្ខវេទនា ការពារជនស៊ីវិល និងជួយប្រទេសនានាឱ្យវិលត្រឡប់ទៅរកសន្តិភាពវិញ។អង្គការសហប្រជាជាតិ (UN) មិនប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងសង្គ្រាមទេ ប៉ុន្តែវាដើរតួនាទីសំខាន់ៗជាច្រើនមុន អំឡុងពេល និងក្រោយជម្លោះ ដើម្បីកាត់បន្ថយអំពើហិង្សា និងការពារប្រជាជន។ ខាងក្រោមនេះជាតួនាទីសំខាន់ៗ ដែលបានពន្យល់យ៉ាងច្បាស់៖អង្គការសហប្រជាជាតិធ្វើការដើម្បីបញ្ឈប់សង្គ្រាមមុនពេលវាចាប់ផ្តើមដោយ លើកទឹកចិត្តដល់ការចរចាដោយសន្តិវិធីរវាងប្រទេសនានា ការបញ្ជូនអ្នកការទូត អ្នកសម្របសម្រួល ឬបេសកជនពិសេសដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះ គាំទ្រវិធានការកសាងទំនុកចិត្ត (ការចរចា កិច្ចព្រមព្រៀង ការត្រួតពិនិត្យភាពតានតឹង) ការលើកកម្ពស់ច្បាប់អន្តរជាតិ ដូចជាការគោរពព្រំដែន និងសន្ធិសញ្ញា​ កាត់បន្ថយភាពតានតឹង ដើម្បីកុំឱ្យជម្លោះប្រែក្លាយទៅជាសង្គ្រាមអង្គការសហប្រជាជាតិដាក់ពង្រាយបេសកកម្មរក្សាសន្តិភាព នៅពេលដែលប្រទេសនានាយល់ព្រមឱ្យអង្គការសហប្រជាជាតិចូលរួម។ ក្នុងនោះអ្វីដែលកងរក្សាសន្តិភាពធ្វើមានដូចជា  ត្រួតពិនិត្យបទឈប់បាញ់ និងកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ការពារជនស៊ីវិល ជាពិសេសក្រុមងាយរងគ្រោះ ជួយរក្សាច្បាប់ និងសណ្តាប់ធ្នាប់ គាំទ្រការផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌។កងរក្សាសន្តិភាពមិនមែនជាកងទ័ពឈ្លានពានទេ ពួកគេអាចប្រើប្រាស់កម្លាំងតែក្នុងការការពារខ្លួន ឬដើម្បីការពារជនស៊ីវិល កងទ័ពមកពីប្រទេសជាសមាជិក មិនមែនអង្គការសហប្រជាជាតិទេ។ ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិមានការទទួលខុសត្រូវចម្បងចំពោះសន្តិភាព និងសន្តិសុខ។ វាអាច៖• មានតែក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខទេដែលអាចអនុម័តដោយស្របច្បាប់ចំពោះការប្រើប្រាស់កម្លាំងក្រោមច្បាប់អន្តរជាតិអង្គការសហប្រជាជាតិក៏ជួយជនស៊ីវិលដែលរងទុក្ខដោយសារសង្គ្រាមតាមរយៈភ្នាក់ងាររបស់ខ្លួន ដូចជា  អង្គការ UNICEF – ជួយកុមារ (សុខភាព ការអប់រំ ការការពារ) អង្គការ WFP – ផ្តល់ជំនួយស្បៀងអាហារ• អង្គការ UNHCR – ការពារជនភៀសខ្លួន និងជនភៀសខ្លួន អង្គការ WHO – ផ្តល់ជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តគោលបំណងចម្បង៖ក្នុងអំឡុងពេលសង្គ្រាម អង្គការសហប្រជាជាត អាចជួយ ត្រួតពិនិត្យការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស ស៊ើបអង្កេតឧក្រិដ្ឋកម្មសង្គ្រាម គាំទ្រយន្តការយុត្តិធម៌អន្តរជាតិ លើកកម្ពស់ច្បាប់ការពារ ជនស៊ីវិលអ្នកទោសសង្គ្រាម ស្ត្រី និងកុមារ។អង្គការសហប្រជាជាតិដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងសង្គ្រាម ដោយទប់ស្កាត់ជម្លោះ រក្សាសន្តិភាព ការពារជនស៊ីវិល ផ្តល់ជំនួយមនុស្សធម៌ អនុវត្តច្បាប់អន្តរជាតិ និងកសាងសង្គមឡើងវិញបន្ទាប់ពីសង្គ្រាម។ ប៉ុន្តែការពិតមិនដូចការគិតនោះទេ ដោយគេសង្កេតឃើញថា ពេលខ្លះស្ថាប័នមួយនេះ បានត្រឹមអោបដៃឈរ មើលសង្គ្រាម ឬមានភាពយឺតយ៉ាវ ក្នុងការអន្តរាគមន៍ ជាក់ស្តែងដូចជាជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា ថៃ ដែលទោះជាថៃបានវាយប្រហារមកលើកម្ពុជា យ៉ាងគគ្លើន និងវាយប្រហារជនស៊ីវិល ក៏ដោយ ក៏UN មិនបាន ធ្វើយ៉ាងគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីជួយកម្ពុជាដែលជាជនរងគ្រោះនោះទេ៕ 

(ភ្នំពេញ)៖ លោក Moon Pich ជានិស្សិតខ្មែរសិក្សាយោធានៅអាម៉េរិក បានប្រាប់ដំណឹងដ៏ល្អមួយជូនប្រជាជនខ្មែរឱ្យបានជ្រាបថា ការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC បានទទួលយកបណ្ដឹងរបស់ពួកយើងជាផ្លូវការ ជុំវិញបទឧក្រិដ្ឋរបស់ថៃមកលើកម្ពុជា។ តាមគេហទំព័រផ្លូវការរបស់លោក Moon Pich បង្ហោះសារយ៉ាងដូច្នេះថា «ជនរួមជាតិជាទីគោរព និងជាទីរាប់អាន! ពេលនេះ ការិយាល័យរដ្ឋអាជ្ញានៃតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC បានទទួលយកបណ្ដឹងរបស់ពួកយើងជាផ្លូវការ។ នេះមានន័យថា បណ្ដឹងរបស់ពួកយើងនឹងត្រូវយកទៅពិនិត្យ ដើម្បីពិចារណាដោយផ្អែកលើលក្ខន្តិកៈទីក្រុងរ៉ូម។ ម្យ៉ាងវិញទៀត ពួកយើងក៏នៅតែអាចបន្តរាយការណ៍បន្ថែម ពីបទឧក្រិដ្ឋដែលពួកមេយោធា និងអ្នកដឹកនាំនយោបាយថៃ បានធ្វើមកលើមាតុភូមិនិងប្រជាជនយើង ព្រមទាំងភ័ស្តុតាងផ្សេងទៀត ដើម្បីដាក់បន្ទុក តាមនីតិវិធីរបស់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ ICC។ ពួកយើងធ្វើដោយសេចក្ដីស្រឡាញ់ចំពោះមាតុភូមិ សេចក្ដីបារម្ភចំពោះប្រជាជន ដើម្បីការពារយុត្តិធម៌ កិត្តិយស សេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ និងអនាគតរបស់ជាតិយើង។» សូមជម្រាបជូនថា តុលាការអន្តរជាតិ ICC នៅថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ បានឆ្លើយតបនឹងអ៊ីមែលដែលភ្ជាប់ជាមួយ ឯកសារប្តឹងមេយោធាថៃ ដែលប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បានសហការគ្នាដាក់តុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិ (ICC)ជុំវិញបទឧក្រិដ្ឋរបស់ថៃមកលើប្រជាជនខ្មែរ។ បណ្តឹងនេះ មានចំនូន៥៦ ទំព័រ និងអ្នកចូលរួមចំនួន ១០៤,៣៧១នាក់ ដោយចលនាដ៏ប្រពៃមួយនេះ កើតចេញពីចិត្តស្នេហាជាតិដែលដឹកនាំដោយលោក Moon Pich ជានិស្សិតខ្មែរសិក្សាយោធានៅអាម៉េរិក។ទោះជាយ៉ាងណា ក្នុងស្ថានដ៏លំបាកដែលកម្ពុជាកំពុងរងភាពអយុត្តិធម៌ជាទីបំផុត ដែលត្រូវពួកចោរសៀមឈ្លានពានទឹកដីរបស់យើងនាពេលនេះ លោក Moon Pich ក៏បានផ្ញើសារជូនចំពោះប្អូនៗ និងយុវជនជំនាន់ក្រោយថា ប្រសិនបើប្អូនៗ ចង់ជួយជាតិ រឿងដំបូងដែលប្អូនត្រូវធ្វើនោះគឺ ខិតខំប្រឹងប្រែងរៀនសូត្រ។ បន្ទាប់មកទៀត ពេលប្អូនមានចំណេះ នោះប្អូននឹងដឹងថា អ្វីដែលប្អូនគួរធ្វើជាបន្ត។

(ភ្នំពេញ)៖ អតីតសមាជិកសភាឥណ្ឌា លោក Vijaysai Reddy V បានរិះគន់យោធាថៃកាលពីថ្ងៃអង្គារ ចំពោះការបំផ្លាញរូបសំណាកហិណ្ឌូដ៏ធំមួយដែលសាងសង់ដោយកម្ពុជា ដែលត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ថា នៅលើទឹកដីថៃ។ លោក Venumbaka Vijayasai Reddy ជាអតីតអ្នកនយោបាយឥណ្ឌាម្នាក់ ដែលបានបម្រើការជាសមាជិកសភានៅក្នុង Rajya Sabha ពីឆ្នាំ 2016 ដល់ឆ្នាំ 2025 បានធ្វើការលើកឡើងចំៗថា «ការបំផ្លាញរូបសំណាកហិណ្ឌូក្រោមលេសនៃជម្លោះព្រំដែនគឺមិនអាចទទួលយកបានទេ មិនថាវាត្រូវបានសាងសង់ដោយកម្ពុជាឬអត់នោះទេ។ ការវាយប្រហារលើជំនឿ និងបេតិកភណ្ឌវប្បធម៌ គ្រាន់តែបង្ហាញពីការមិនអត់ឱនប៉ុណ្ណោះ។ ទាំងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាសុទ្ធតែជាប្រទេសពុទ្ធសាសនា ប៉ុន្តែប្រវត្តិសាស្ត្របានកត់ត្រាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញម្តងហើយម្តងទៀតលើប្រាសាទហិណ្ឌូ និងការប៉ុនប៉ងលុបបំបាត់វា។ អំពើហិង្សាប្រឆាំងនឹងនិមិត្តសញ្ញាពិសិដ្ឋមិនអាចបិទបាំងដោយពាក្យស្លោកណាមួយឡើយ។ គ្មានសាសនាណាអាចបង្ហាញថាជា 'សាសនាសន្តិភាព' ដោយការបំផ្លាញជំនឿរបស់អ្នកដទៃបានទេ”នេះជាសាររបស់អតីតសមាជិកសភាឥណ្ឌា ដែលបានបង្ហោះនៅលើ X ដោយដាក់ស្លាកនាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា Narendra Modi។ ការបង្ហោះនេះត្រូវបានចែករំលែកឡើងវិញជាង 1,100 ដង គិតត្រឹមម៉ោង 10:30 ព្រឹកថ្ងៃនេះ ទី 24 ខែធ្នូ ឆ្នាំ 2025។ ជុំវិញការរិះគន់របស់អតីតសមាជិកសភាឥណ្ឌាបែបនេះ ជនជាតិថៃម្នាក់ និងជាអ្នកកាសែតជើងចាស់ថៃមួយរូបផងនោះ លោក Pravit Rojanaphruk បានរិះគន់យោធាសៀមរបស់ខ្លួនថា «នេះជាការស្រវឹងសង្គ្រាម! និយាយឱ្យចំទៅ តើយើងស្រវឹងខ្លាំងដល់ថ្នាក់សង្គមបាត់បង់ស្មារតី មិនដឹងពីអ្វីដែលយើងកំពុងធ្វើ ហើយកាន់តែគួរឲ្យស្អប់ខ្ពើមចំពោះប្រជាជាតិដទៃទៀតមែនទេ?»។ ទោះជាយ៉ាងណា យោធាសៀមឈ្លានពាននៅគគ្លើនម្ដងហើយម្ដងទៀត ទម្លាក់គ្រាប់បែកឥតឈប់ឈរ មកលើជនស៊ីវិលស្លូតត្រង់កម្ពុជា និងបំពានចូលដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជាស្រស់ៗ ដោយមិនញញើតនឹងច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិនោះឡើយ ទង្វើដ៏សាហាវយ៉ង់ខ្នងរបស់ចោរសៀមឈ្លានពាន ត្រូវតែទទួលនូវការថ្កោលទោស និងផន្ដន្ទាទោសពីអន្តរជាតិឱ្យខានតែបាន។ ជាក់ស្ដែង នាថ្ងៃទី២៤ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥នេះ ចោរសៀមឈ្លានពាន នៅតែបន្តធ្វើសកម្មភាពបាញ់ប្រហារទីតាំងប្រជាជនស៊ីវិលកម្ពុជា និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិល នៅយោធភូមិភាគទី៥ ក្នុងភូមិសាស្រ្តស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបងដោយ ម៉ោង ១០:០០នាទី យោធាថៃបានប្រើប្រាស់យន្តហោះចម្បាំងប្រភេទ (T-50) ទម្លាក់គ្រាប់បែកចំនួន ៤គ្រាប់ចូលក្នុងភូមិដែលមានប្រជាជនកំពុងរស់នៅ ចូលជ្រៅក្នុងដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា ស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកបាណន់ ខេត្តបាត់ដំបង។ សកម្មភាពខាងលើជាការវាយប្រហារដ៏កំរោល ដោយមិនរើសគោលដៅរបស់យោធាថៃ ជាការរំលោភបំពានច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ៕

(ភ្នំពេញ)៖ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានអំពាវនាវឱ្យពលរដ្ឋ និងពលករខ្មែរដែលកំពុងធ្វើការ និងស្នាក់នៅប្រទេសថៃ រួមទាំងសាច់ញាតិ សូមរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ព្រោះពុំមានការបញ្ជូនពលករខ្មែរស្របច្បាប់ឱ្យត្រឡប់មកកម្ពុជាវិញនៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៦ ដូចការផ្សព្វផ្សាយរបស់សារព័ត៌មានមួយចំនួននោះឡើយ។ លោក ស៊ុន មេសា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ បានគូសបញ្ជាក់ថា៖ “ពុំមានពលករខ្មែរស្របច្បាប់ដែលនឹងត្រូវផុតកំណត់សុពលភាពនៅថ្ងៃទី១៣ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៦នោះទេ ហើយលោកជំទាវរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារថៃ ក៏បានបញ្ជាក់ថា ពុំមានការបញ្ជូនពលករកម្ពុជាចេញនោះឡើយនៅថ្ងៃនោះ ហេតុដូចនេះទាំងបងប្អូននៅថៃ និងសាច់ញាតិនៅខ្មែរ សូមរក្សាភាពស្ងប់ស្ងាត់ព្រោះជាព័ត៌មានមិនពិតទេ”។ សម្រាប់អ្នកនាំពាក្យរូបនេះ ក្រសួងការងារ និងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ បាននិងកំពុងបន្តតាមដានស្ថានការណ៍ដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងធ្វើការទំនាក់ទំនងជាប្រចាំជាមួយបងប្អូនពលករដែលកំពុងរស់នៅ និងធ្វើការនៅប្រទេសថៃ ដើម្បីត្រៀមដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានាជូនបងប្អូនពលករ។ ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួង បាននិងកំពុងសហការជាមួយអង្គការសហប្រជាជាតិ (UN), អង្គការអន្តរជាតិខាងការងារ (ILO), អង្គការទេសន្តរប្រវេសន៍អន្តរជាតិ (IOM) និងភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធានាថាសិទ្ធិ និងសុវត្ថិភាពរបស់បងប្អូនពលករខ្មែរ ត្រូវបានគាំពារស្របតាមច្បាប់ អន្តរជាតិផងដែរ។  ក្នុងករណីមានការគំរាមកំហែង ការបំភិតបំភ័យ ឬការបៀតបៀនណាមួយ លោក ស៊ុន មេសា បានជំរុញឱ្យបងប្អូនពលករខ្មែរទំនាក់ទំនងស្វែងរក ការគាំពារសុវត្ថិភាព តាមរយៈអាសយដ្ឋាន និងលេខទូរសព្ទរបស់ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជានៅទីក្រុងបាងកក ទូរសព្ទលេខ៖ ០២ ៩៥៧ ៥៨៥១ / ០៩២ ៨០៥ ០៥៦១ និងស្ថានអគ្គកុងស៊ុលនៅខេត្តស្រះកែវ ទូរសព្ទលេខ៖ ០៨០ ៣៩៣ ៦៨៧៨/០៨៥ ០១២ ៣៦៦៨ ក៏ដូចជាលេខទំនាក់ទំនងអនុព័ន្ធការងារនៅទីក្រុងបាងកក ទូរសព្ទលេខ៖ ០៩៤ ០៩២ ៥៩០៥ / ០៩៤ ៤១៦ ៥៥១៨/០៨៣ ៥៤៥ ៧៧៨៨ / ០៩២ ២៩៩ ០១៣៣ និងអនុព័ន្ធការងារនៅខេត្តស្រះកែវ ទូរសព្ទលេខ៖ ០៦២ ០៨៩ ៨៩១៨/០៨០ ៨១០ ៥៥០៥ និងស្ថាប័នអន្តរជាតិនានា ផងដែរ៕

គ្រាដ៏សែនលំបាកនេះ គ្មានក្រុមហ៊ុនថៃឯណាមកជួយខ្មែរយើងទេ មានតែក្រុមហ៊ុនខ្មែរប៉ុណ្ណោះដែលជួយខ្មែរគ្នាឯង ដូចក្រុមហ៊ុនប៊ូសស្រ្តងអ៉ីចឹង ជួយខ្មែរច្រើនណាស់ ជួយធ្វើម្ហូបជូនបងប្អូនភៀសសឹកហើយ ជួយទាំងប្រជាកសិករក្នុងស្រុកទៀត តាមរយៈជួយម៉ៅសាច់គោ សាច់មាន់ និងត្រីជាច្រើនតោន ដើម្បីធ្វើម្ហូបឆ្ងាញ់ៗ ជូនបងប្អូនភៀសសឹករៀងរាល់ថ្ងៃជាច្រើនទីតាំង មិនឱ្យបងប្អូនភៀសសឹកខ្វះខាតអាហារហូបឡើយ។ គួររំលឹកផងដែរថា ប៊ូសស្រ្តង បានធ្វើម្ហូបជូនបងប្អូនភៀសសឹកជាច្រើនទីតាំងរួចមកហើយ ឥឡូវនេះក៏កំពុងបន្តធ្វើម្ហូបអាហារជូនបងប្អូនភៀសសឹកគ្រប់ទីតាំងដែលកំពុងខ្វះខាតអាហារ។ ដរាបណាបងប្អូនភៀសសឹកនៅតែបន្តការកើនឡើង និងមិនទាន់អាចត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញបាន ប៊ូសស្រ្តងនឹងបន្តបេសកម្មធ្វើម្ហូបជូនបងប្អូនភៀសសឹករាល់ថ្ងៃ និងរិះរកមុខម្ហូបឆ្ងាញ់ៗ ប៉ូវកម្លាំងជូនបងប្អូនភៀសសឹកផងដែរ។ ប៊ូសស្រ្តង នឹងនៅជាមួយបងប្អូនភៀសសឹក និងវីរៈកងទ័ព គ្រប់ពេលដែលត្រូវការ! គាំទ្រប៊ូសស្រ្តង ដូចបានជួយជនភៀសសឹក និងវីរៈកងទ័ពផ្ទាល់ដៃ! 

(អន្តរជាតិ)៖ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោក Donald Trump បានប្រកាសពីផែនការសាងសង់កងនាវាចម្បាំងថ្មីមួយ ដោយលើកឡើងពីតម្រូវការក្នុងការសម្រេចបាននូវ "សន្តិភាពតាមរយៈកម្លាំង"។លោកប្រធានាធិបតីបានប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មាននៅរដ្ឋ Florida ថា លោកបានផ្តល់ការយល់ព្រមឱ្យកងទ័ពជើងទឹកចាប់ផ្តើមសាងសង់នាវាចម្បាំងថ្មី ចំនួនពីរគ្រឿង។លោក Trump បាននិយាយថា លោកនឹងចូលរួមក្នុងការរចនានាវា។ លោកក៏បាននិយាយផងដែរថា នាវាទាំងនេះនឹងត្រូវបានបំពាក់ដោយអាវុធទំនើបៗដូចជា កាំភ្លើងរថភ្លើង ឡាស៊ែរដែលមានថាមពលខ្ពស់ និងមីស៊ីលបញ្ជាល្បឿនដែលមានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ដែលកំពុងស្ថិតក្រោមការអភិវឌ្ឍ។ កងទ័ពជើងទឹកបាននិយាយថា វានឹងក្លាយជាការទប់ស្កាត់នុយក្លេអ៊ែរថ្មីមួយ។លោក Trump បាននិយាយថា នាវាទាំងនេះនឹងត្រូវបានសាងសង់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយចំណាយពេលប្រហែលពីរឆ្នាំកន្លះ។ លោកបាននិយាយថា លោកមានគម្រោងសាងសង់រហូតដល់ប្រហែល 25 គ្រឿង ដើម្បីបង្កើតអ្វីដែលលោកហៅថា "កងនាវាមាស"។ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអាមេរិកមួយបានចង្អុលបង្ហាញថា ឧស្សាហកម្មសាងសង់នាវាកំពុងជួបការលំបាកដោយសារតែហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធចាស់ជរា និងកត្តាផ្សេងៗទៀត។ វានៅតែមិនច្បាស់ថាតើផែនការនេះនឹងដំណើរការទៅតាមការគ្រោងទុកឬអត់។ជាការឆ្លើយតបទៅនឹងអ្នកយកព័ត៌មានម្នាក់ លោក Trump បានបដិសេធថា នេះមិនមែនជាចលនាប្រឆាំងនឹងប្រទេសចិនទេ៕

(ភ្នំពេញ)៖ សហជីព និងអ្នកវិភាគ បានជំរុញឱ្យក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស គួរតែចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសយោធាថៃ ដែលបានឈ្លានពានមកលើអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ដោយបានបណ្តាលឱ្យប្រជាជនស្លូតត្រង់ស្លាប់ និងរបួសជាច្រើននាក់ ហើយប្រជាជនរាប់សែននាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានភៀសសឹក។ ការជំរុញនេះ ដោយសារតែសហជីព និងអ្នកវិភាគទាំងនោះ កត់សម្គាល់ឃើញថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលភាគច្រើន មិនទាន់ឃើញចេញមកថ្កោលទោសទង្វើដ៏ឃោរឃៅរបស់យោធាថៃ នៅឡើយទេ។ លោក សំ សឿន ប្រធានសហភាពពលកម្មជាតិកម្ពុជា បានកត់សម្គាល់ថា ចាប់តាំងពីប្រទេសថៃបានឈ្លានពានជាថ្មីមកលើប្រទេសកម្ពុជាដ៏អាក្រក់ និងសាហាវឃោរឃៅមក, លោក មិនដែលឃើញក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការងារពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្ស ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍រិះគន់ ឬថ្កោលទោសយោធាថៃ នោះឡើយ។ លោកយល់ថា ក្នុងស្ថានភាពដែលយោធាថៃឈ្លានពានមកលើអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជានោះ, ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល គួរតែចូលរួមថ្កោលទោសដោយចំហចំពោះការប្រព្រឹត្តនូវអំពើដ៏ឃោរឃៅ ដែលរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស រំលោភសិទ្ធិរស់នៅ និងបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ព្រមទាំងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈអស់ជាច្រើន។ លោក សំ សឿន មានប្រសាសន៍នៅថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូនេះថា «អញ្ចឹងបើសិនជាអង្គការដែលធ្វើការផ្នែកសិទ្ធិមនុស្ស ផ្នែកគាំពារសិទ្ធិអីនោះ គាត់គួរគប្បីចេញយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ ដាច់ខាត ថ្កោលទោសចំពោះយោធាថៃ និងរដ្ឋាភិបាលថៃ ដែលរំលោភបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ និងឃោរឃៅមកលើអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់»។ ចំណែកលោកបណ្ឌិត យង់ ពៅ អ្នកជំនាញភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និងជាអ្នកឃ្លាំមើលបញ្ហាសង្គម មើលឃើញថា មានអង្គការសង្គមស៊ីវិល ធ្វើការងារទាក់ទងនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សមួយចំនួន បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍ថ្កោលទោសយោធាថៃរួចហើយ តែនៅមានក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាច្រើនទៀត មិនទាន់ឃើញចេញមកថ្កោលទោសនូវទង្វើដ៏ឃោរឃៅនេះនៅឡើយទេ។ លោកបណ្ឌិត មានប្រសាសន៍បន្តថា «ដូច្នេះហើយ ខ្ញុំអំពាវនាវអង្គការជាតិ-អន្តរជាតិ ពាក់ព័ន្ធនឹងសិទ្ធិមនុស្សក៏ដោយ មិនមែនសិទ្ធិមនុស្សក៏ដោយ អង្គការសង្គមស៊ីវិល ចលនាមហាជន ត្រូវរួបរួមគ្នាចេញមកថ្កោលទោសប្រទេសថៃ ដែលប្រព្រឹត្តយ៉ាងសាហាវព្រៃផ្សៃ បំផ្លាញ សម្លាប់ជីវិតជនស៊ីវិលកម្ពុជា បំផ្លាញហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធកម្ពុជា រំលោភដែនអធិបតេយ្យភាពកម្ពុជាយ៉ាងជ្រៅ»។ រីឯលោក ថុង ម៉េងដាវិត អ្នកវិភាគភូមិសាស្រ្តនយោបាយ និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ សង្កេតឃើញថា ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលកម្ពុជា ដែលធ្វើការលើសិទ្ធិមនុស្សភាគច្រើន មានការបញ្ចេញមតិតិចតួចលើបញ្ហាជនភៀសខ្លួននៅកម្ពុជា និងនៅតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការបញ្ចេញមតិ ចំពេលមានការលុកលុយពីសំណាក់យោធាថៃ ដែលបានបណ្តាលឱ្យមានការស្លាប់ជនស៊ីវិល របួស និងការផ្លាស់ទីលំនៅ។ លោកថា «ស្របពេលដែលតួនាទីរបស់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ គឺផ្តោតសំខាន់លើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងស្រុក តែភាពអសកម្មរបស់ពួកគេក្នុងការរាយការណ៍ពីការវាយប្រហាររបស់យោធាថៃលើពលរដ្ឋស្លូតត្រង់របស់កម្ពុជា បានចោទជាសំណួរអំពីការងាររបស់ពួកគេ»។បើតាមលោក ថុង ម៉េងដាវិត ក្នុងកាលៈទេសៈបែបនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល អាចចូលរួមចំណែកបន្ថែមទៀត ដោយថ្កោលទោសការវាយប្រហារលើជនស៊ីវិល ដោយផ្អែកលើច្បាប់មនុស្សធម៌អន្តរជាតិ (International Humanitarian Law) ចងក្រងឯកសារផលប៉ះពាល់សិទ្ធិមនុស្ស ជួយសហគមន៍ដែលផ្លាស់ទីលំនៅដែលរងគ្រោះដោយសារការទម្លាក់គ្រាប់ និងការវាយប្រហារពីយោធាថៃ ព្រមទាំងប្រើប្រាស់បណ្តាញអន្តរជាតិ ដើម្បីបង្ហាញពីទុក្ខវេទនារបស់ជនស៊ីវិល ដោយមិនធ្វើឱ្យខូចដល់អព្យាក្រឹតភាពក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ៕

(ព័ត៌មានជាតិ)៖ ចាប់តាំងពីទាហានឈ្លានពានថៃវាយប្រហារមកលើកម្ពុជា ឃើញថាមានប្រជាជនខ្មែរជាច្រើនមិនថាតែប្រជាជននៅក្នុងប្រទេសផ្ទាល់នោះទេ ជាពិសេសប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅលើទឹកដីអឺរ៉ុប រួមមានប្រទេសផ្សេងៗគ្នា បាននាំគ្នាគៀងគរជួបជុំសម្តែងមតិប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់ថៃមកលើកម្ពុជា និងប្រើប្រាស់សម្លេងដើម្បីស្វែងរកសន្តិភាពជូនមកកាន់កម្ពុជា។យ៉ាងណា ទិដ្ឋភាពទាំងនេះពិតជាមិនអាចប្រកែកបាននោះឡើយថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរពូកែររួបរួមកម្លាំងសាមគ្គី បើទោះបីជារស់នៅទីណា អត្តសញ្ញាណខ្មែរក៏មិនដែលបាត់បង់។ ហើយគោលបំណងចម្បងនៃការជួបជុំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរដែលរស់នៅក្រៅប្រទេស គឺដើម្បីបង្ហាញនូវសាមគ្គីភាពខ្មែរជាធ្លុងមួយ ជាពិសេសបង្ហាញការគាំទ្រ ដល់កងទ័ពកម្ពុជានៅជួរមុខ និងបន្តអំពាវនាវយ៉ាងទទូច និងបន្ទាន់ទៅកាន់បណ្តាប្រទេសលើពិភពលោក និង អង្គការ អន្តរជាតិ នានា សហគមន៍អឺរ៉ុប ដើម្បីជួយស្វែងរកយុត្តិធម៌ និងសន្តិភាពទៅកាន់កម្ពុជា។គួរឱ្យដឹងថា មកទល់ពេលនេះគឺអស់រយៈពេល ១៧ ថ្ងៃជាប់ៗគ្នា យោធាថៃបានអនុវត្តសកម្មភាពឈ្លានពានយោធាដោយខុសច្បាប់ មកលើអធិបតេយ្យនិងបូរណភាពដែនដីកម្ពុជា។ សកម្មភាពទាំងនេះគឺជាការរំលោភយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរទៅលើធម្មនុញ្ញអង្គការសហប្រជាជាតិ ច្បាប់អន្តរជាតិ និងគោលការណ៍ទំនាក់ទំនងល្អរវាងប្រទេសជិតខាង។  លើសពីនេះការឈ្លានពានរបស់យោធាថៃបានមិនវាយប្រហារមកលើកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធកម្ពុជាដែលឈរជើងការពារអធិបតេយ្យជាតិកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែយោថាថៃបានយកជនស៊ីវិលនិងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធស៊ីវិលជាគោលដៅក្នុងការវាយប្រហារ។ រហូតបើគិតត្រឹមថ្ងៃទី២១ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៥ នេះ ដោយសារតែការវាយប្រហាររបស់ទាហានឈ្លានពានថៃ ជនស៊ីវិលកម្ពុជាចំនួន ១៩ នាក់បានស្លាប់ របួស ៧៩ នាក់ និងមានជនភៀសខ្លួនជាង ៥១៨ ៦៥១ នាក់៕

(ភ្នំពេញ)៖ ប្រទេសបារាំង បានសម្រេចប្រសិទ្ធនាមសួនច្បារមួយកន្លែងនៅទីក្រុង Fère-en-Tardenois ឈ្មោះថា «សួនច្បារ នរោត្តម សីហនុ» នេះបើយោងតាមរយៈសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា ប្រចាំប្រទេសបារាំង នៅថ្ងៃទី ២៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២៥ នេះ។ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំសាធារណរដ្ឋបារាំង បានឱ្យដឹងបន្ថែមថា ការប្រសិទ្ធនាមនេះ គឺជាការរម្លឹកដល់ចំណងមិត្តភាពជាប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏ជ្រាលជ្រៅរវាងប្រទេស កម្ពុជា និងឃុំ Fère-en-Tardenois ដែលជាទីតាំងនិមិត្តរូបនៃជំនួបចរចាជាលើកដំបូងនាឆ្នាំ១៩៨៧ រវាងព្រះករុណា ព្រះមហាវីរក្សត្រ នរោត្តម សីហនុ និងសម្តេចតេជោ ហ៊ុន សែន ដែលកាលនោះ ជា នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា។យ៉ាងណាមិញ ជំនួបជាប្រវត្តិសាស្ត្រនេះ គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃដំណើរការស្វែងរកសន្តិភាព និងការបង្រួបបង្រួម ជាតិ ដែលនាំឈានទៅសម្រេចបាននូវកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ១៩៩១។ កិច្ចព្រមព្រៀង នេះបានបើកនូវសករាជថ្មីនៃស្ថិរភាព និងការកសាងប្រទេសឡើងវិញសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។ពិធីសម្ពោធសួនច្បារនេះជាផ្លូវការនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី ៨ ខែមករា ឆ្នាំ ២០២៦ នៅឃុំ Fère-en-Tardenois ក្រោមអធិបតីភាពរបស់ សម្តេចរាជបុត្រី ព្រះអនុជ នរោត្តម អរុណរស្មី ឧត្តម ប្រឹក្សាផ្ទាល់ព្រះមហាក្សត្រ និងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា ក្នុងនាមជាព្រះរាជតំណាងដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់របស់ ព្រះករុណា ព្រះមហាក្សត្រ នាឱកាសនោះ។ស្ថានឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជា បានសម្តែងនូវការដឹងគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅ និងមានមោទនភាព ក្រៃលែងដែលឃើញការចងចាំចំពោះ ព្រះករុណា ព្រះបរមរតនកោដ្ឋ និងប្រវត្តិសាស្ត្រសន្តិភាពរបស់ កម្ពុជា ត្រូវបានតម្កល់តម្លៃយ៉ាងខ្ពង់ខ្ពស់នៅលើទឹកដីបារាំង៕

(ហាណូយ)៖មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សកុម្មុយនិស្តវៀតណាមដែលកំពុងកាន់អំណាចបានចាប់ផ្តើមកិច្ចប្រជុំរយៈពេលពីរថ្ងៃនៅថ្ងៃទី២២ ខែធ្នូ ដែលត្រូវបានកំណត់ឱ្យជ្រើសរើសបេក្ខជនសម្រាប់តំណែងថ្នាក់ដឹកនាំ ពោលគឺក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំថ្មីរបស់ប្រទេសវៀតណាមសម្រាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។ ការជួបជុំគ្នានេះធ្វើឡើងមុនសមាជបក្សរយៈពេលប្រាំឆ្នាំម្តង ដែលគ្រោងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ១៩-២៥ ខែមករា ដែលនឹងតែងតាំងមេដឹកនាំជាផ្លូវការ និងកំណត់គោលនយោបាយ សំខាន់ៗ និងគោលដៅសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ រយៈពេលដែលនៅសល់នៃទសវត្សរ៍នេះ។ បើតាមកាសែតរ៉យទ័រ។ លោក To Lam ប្រធានគណបក្ស បានបើកកិច្ចប្រជុំដោយបានលើកឡើងថា កិច្ចប្រជុំពេញអង្គនៃគណៈកម្មាធិការ កណ្តាលរបស់គណបក្ស មានភារកិច្ចបញ្ចប់ការជ្រើសរើសថ្នាក់ដឹកនាំរដ្ឋ និងគណបក្ស ដោយនិយាយថា «ខ្ញុំស្នើឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាផ្តោតបញ្ញា និងការទទួលខុសត្រូវរបស់អ្នក ដើម្បីជ្រើសរើសបុគ្គលិកដែលត្រូវបានតែងតាំង សម្រាប់សមាជបក្សលើកទី14 ដោយ «តម្លាភាព និងមិនលំអៀង» លោក Lam បានប្រាប់សមាជិកបក្សប្រហែល 200 នាក់ដែលចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំ។ នេះបើយោងតាមសុន្ទរកថារបស់លោក ដែលបានចេញផ្សាយនៅលើគេហទ័ពរដ្ឋាភិបាល។ យ៉ាងណាមិញ មិនមានការបង្ហាញឈ្មោះបេក្ខជនដែលកំពុងត្រូវបានពិចារណានោះទេ ខណៈកិច្ចប្រជុំនឹងបញ្ចប់នៅថ្ងៃអង្គារនេះ ដោយមិនបានបញ្ជាក់ថាតើការសម្រេចចិត្តទាំងនោះ នឹងត្រូវប្រកាសជាសាធារណៈឬយ៉ាងណានោះដែរ។ លោក Lam អាយុ 68 ឆ្នាំ ប្រធានគណបក្សបច្ចុប្បន្ន កំពុងស្វែងរកបេក្ខជនស្នងអាណត្តិទីពីរជាប្រធានបក្ស ដែលជាការងារដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុតរបស់ប្រទេស ដែលលោកបានកាន់តំណែងកាលពីខែសីហា ឆ្នាំមុន បន្ទាប់ពីអ្នកកាន់តំណែងមុនរបស់លោកគឺលោក Nguyen Phu Trong បានទទួលមរណភាព។ កំណែទម្រង់រដ្ឋបាល និងសេដ្ឋកិច្ចដ៏ទូលំទូលាយ ដែលលោក Lam បានណែនាំក្នុងអំឡុងពេលប្រហែល 18 ខែនៃការកាន់តំណែងរបស់លោក បានធ្វើឱ្យលោកទទួលបានការកោតសរសើរ ប៉ុន្តែក៏បានបង្កឱ្យមានការមិនពេញចិត្តផងដែរ។រួមជាមួយប្រធានគណបក្ស ប្រតិភូក៏នឹងជ្រើសរើសបេក្ខជនសម្រាប់ "សសរស្តម្ភ" ចំនួនបួនផ្សេងទៀតរបស់រដ្ឋផងដែរ៖ ប្រធានាធិបតី នាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រធានសភា និងសមាជិកអចិន្ត្រៃយ៍នៃលេខាធិការដ្ឋានគណបក្ស។

(អន្តរជាតិ)៖ តម្លៃមាសបានហក់ឡើងលើសពី ៤៤០០ ដុល្លារក្នុងមួយអោននៅថ្ងៃច័ន្ទ ហើយអាចឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតគ្រប់ពេល ខណៈដែលអ្នកវិភាគបានចង្អុលបង្ហាញពីភាពតានតឹង ផ្នែកភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែលកំពុងកើនឡើង និងគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុដ៏ទន់ខ្សោយ ជាកត្តាជំរុញដ៏សំខាន់នៃការកើនឡើងបែបនេះ។ តម្លៃលោហៈដ៏មានតម្លៃត្រូវបានជួញដូរនៅ ៤៤៧៥ ដុល្លារក្នុងមួយអោនស៍ ស្មើនឹង៥៣៩១ដុល្លារ/ដំឡឹង នារសៀលថ្ងៃទី២៣ ខែធ្នូនេះ ទ្រព្យសកម្មនេះបានកើនឡើងជាង ៧០% ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំនេះ។ មាសត្រូវបានចាត់ទុកថាជាការវិនិយោគដែលមានសុវត្ថិភាព ហើយជាធម្មតាដើរតួជារបាំងការពារប្រឆាំងនឹងអតិផរណា។ ថ្វីត្បីតែហាងឆេងមានអន្តរជាតិឡើងដល់កម្រិតខ្ពស់បែបនេះក៏ពិតមែន តែងាកមកចាប់អារម្មណ៍ហាងលក់មាស នៅកម្ពុជាវិញ បានជួញដូរមាសនៅក្នុងតម្លៃក្រោមទីផ្សារអន្តរជាតិទៅវិញ ជាហេតុធ្វើឱ្យអតិថិជនមួយចំនួន ហាក់ខកចិត្តផងដែរ។ ខណៈពេលដែលហាងឆេងមាសអន្តរជាតិឡើងដល់៥៤០០ដុល្លារ ហាងឆេងមាសនៅកម្ពុជាលក់ត្រឹម៥៣៧០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ខុសពីពេលមុនៗគឺទីផ្សារនៅកម្ពុជា តែងលក់លើសទីផ្សារអន្តរជាតិពី១០ដល់២០ដុល្លារ ជាឧទាហរណ៍ បើសិនទីផ្សារអន្តរជាតិ៥ពាន់ដុល្លារ ទីផ្សារនៅកម្ពុជា៥១០០ដុល្លារ ទៅ៥២០០ដុល្លារ។ទោះជាយ៉ាងណា លោក Bret Kenwell អ្នកវិភាគវិនិយោគ និងជម្រើសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅ eToro បានប្រាប់ CBS News ថា "ការជួញដូរលោហៈមានភាពរឹងមាំពេញមួយឆ្នាំ ជាពិសេសសម្រាប់មាស"។ តម្លៃប្រាក់ក៏កំពុងកើនឡើងនៅថ្ងៃចន្ទផងដែរ ដោយឡើងដល់ ៦៩ ដុល្លារនៅម៉ោង ៤ រសៀល ម៉ោង EDT។ លោហៈនេះបានកើនឡើង ១៣០% ចាប់តាំងពីដើមឆ្នាំនេះ។យោងតាមអ្នកវិភាគ ទាំងមាស និងប្រាក់ សុទ្ធតែស្ថិតក្នុងល្បឿន ដើម្បីឈានដល់កម្រិតខ្ពស់បំផុតគ្រប់ ពេលវេលានៅថ្ងៃនេះ។ ការកើនឡើងនេះកើតឡើងចំពេលមានការរំពឹង ទុកសម្រាប់ការបញ្ចប់ដ៏រឹងមាំនៅក្នុង ទីផ្សារភាគហ៊ុន ជាកន្លែងដែលការកើនឡើងនៃបច្ចេកវិទ្យាបានជួយជំរុញដំណើរការ។ អ្នកវិភាគកត់សម្គាល់ថា វិនិយោគិនកំពុងផ្លាស់ប្តូរប្រាក់ទៅជាមាស ដោយសារតែការប្រែប្រួលនៃកត្តាភូមិសាស្ត្រនយោបាយ។លោក Alex Kuptsikevich អ្នកវិភាគទីផ្សារសំខាន់នៅវេទិកាឈ្មួញកណ្តាលអនឡាញ FxPro បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយថា ទិន្នផលមូលបត្របំណុលនៅជុំវិញពិភពលោកបានកើនឡើងខ្ពស់ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ ដែលរូបិយប័ណ្ណសកលសំខាន់ៗដូចជាប្រាក់យ៉េនបានធ្លាក់ចុះ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ការរួមបញ្ចូលគ្នានេះកំពុងធ្វើឱ្យចំណាប់អារម្មណ៍ឡើងវិញនៅក្នុងអ្វីដែលហៅថា "ពាណិជ្ជកម្មបន្ទាបបន្ថោក" - យុទ្ធសាស្ត្រនៃការផ្លាស់ប្តូរប្រាក់ចេញពីរូបិយប័ណ្ណ fiat ដើម្បីពេញចិត្តនឹងទ្រព្យសកម្មរឹងដូចជាមាស។លោក Kuptsikevich បានបន្ថែមថា ហានិភ័យភូមិសាស្ត្រនយោបាយផ្សេងទៀត រួមទាំងការបិទខ្ទប់ការផ្គត់ផ្គង់ប្រេងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកពីប្រទេសវេណេស៊ុយអេឡា និងការវាយប្រហាររបស់អ៊ុយក្រែនលើនាវាដឹកប្រេងស្រមោលរបស់រុស្ស៊ីនៅសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ ក៏កំពុងជំរុញឱ្យវិនិយោគិនងាកទៅរកមាសនៅថ្ងៃចន្ទផងដែរ។គោលនយោបាយរូបិយវត្ថុទន់ខ្សោយក៏អាចជំរុញឱ្យតម្លៃមាសកើនឡើងនៅឆ្នាំនេះ ដោយវិនិយោគិនមានសុទិដ្ឋិនិយមកាន់តែខ្លាំង បន្ទាប់ពីការកាត់បន្ថយអត្រាការប្រាក់បីលើកជាប់ៗ គ្នាពីធនាគារកណ្តាលសហព័ន្ធ។ មនុស្សជាច្រើននៅ Wall Street រំពឹងថាធនាគារកណ្តាល នឹងបន្តបន្ធូរបន្ថយគោលនយោបាយរូបិយវត្ថុនៅឆ្នាំ 2026 ខណៈពេលដែលប្រធានាធិបតី Trump ត្រូវបានកំណត់ ឱ្យតែងតាំងប្រធានធនាគារកណ្តាលថ្មី មុនពេលអាណត្តិរបស់ប្រធាន Fed លោក Jerome Powell បញ្ចប់នៅខែឧសភា។