(ជាតិ)៖ ជារឿងមួយ ដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើល និង រន្ធត់ខ្លាំងមែនទែន ក្រោយពីមុននេះ មានហេតុការណ៍គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍រវាងរថភ្លើងបុកជាមួយរថយន្ដក្រុង៤៥កៅអី ដឹកអ្នកដំណើរបណ្ដាលឲ្យមានអ្នករងរបួសធ្ងន់ស្រាលជាជាច្រើននាក់ផងដែរ។តាមប្រភពពីប្រជាពលរដ្ឋបានឱ្យដឹងថា ករណីនេះបានកើតឡើងនៅចំណុចនៅផ្សារបំណក់ ផ្លូវទៅច្រកល្អៀង ស្ថិតនៅភូមិបំណក់ ឃុំឈើតុំ ស្រុកក្រគរ ខេត្តពោធិ៍សាត់ នៅវេលាម៉ោង១១ព្រឹក ថ្ងៃទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ ខណៈតាមការឱ្យដឹង ករណីនេះពុំមានអ្នកស្លាប់នោះទេ ប៉ុន្តែមានអ្នករងរបួសស្រាលធ្ងន់ជាច្រើននាក់។ ហេតុការណ៍ខាងលើនេះ បានកើតឡើងខណៈរថយន្តក្រុងកំពុងធ្វើដំណើរ ក្នុងទិសដៅពីជើងឆ្ពោះទៅទិសខាងត្បូង លុះមកដល់ចំណុចកើតហេតុ ស្រាប់តែមានរថភ្លើងកំពុងបោះពួយមកពីទិសខាងកើត ឆ្ពោះទៅទិសខាងលិចបុករុញទទឹងរថយន្ត បណ្ដាលឲ្យគាប់ជាប់តែម្ដង។យ៉ាងណាមិញ តាមពីពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់នោះបានបញ្ជាក់ឱ្យដឹងផងដែរថា ទីតាំងខាងលើគួរតែមាន ដាក់បារ៉ាស់ ដោយសារ ជាទីតាំងដែលសិស្សសាលាវិទ្យាល័យត្រូវ ឆ្លងកាត់ពេលម៉ោងសិស្សចេញ ហើយជាផ្លូវរមណីយដ្ឋានទៀត។ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ចំពោះការខូចខាត នឹងអ្នកគ្រោះថ្នាក់បែបណានោះ មិនទាន់ទទួលព័ត៌មានលម្អិតនៅឡើយ ខណៈសមត្ថកិច្ច ទើបចុះទៅកាន់កន្លែងកើតហេតុពិនិត្យវាស់វែង អន្តរាគមន៍។ រាល់ព័ត៌មានពីរបាយការណ៍សមត្ថកិច្ច ចាំជូនបន្តជ្រាបនៅពេលក្រោយ ៕
(អន្តរជាតិ)៖ ថ្ងៃមួយ ក្នុងរយៈពេលពីរបីឆ្នាំខាងមុខ មនុស្សគ្រប់រូបក្នុងពិភពលោកនឹងបាត់បង់ ពេលវេលា របស់ពួកគេ ។ យោងតាមការសិក្សាថ្មីមួយ បានឱ្យដឹងថា នៅពេលនោះវានឹង កើតឡើងយ៉ាងពិតប្រាកដ ដែលត្រូវបានជះឥទ្ធិពលដោយមនុស្ស ដោយសារតែទឹកកកប៉ូលរលាយផ្លាស់ប្តូររង្វិលជុំរបស់ផែនដី និងផ្លាស់ប្តូរពេលវេលាដោយខ្លួនឯង។ម៉ោង និងនាទីដែលកំណត់ថ្ងៃរបស់យើង ត្រូវបានកំណត់ដោយការបង្វិលរបស់ផែនដី។ ប៉ុន្តែការបង្វិល នោះមិនថេរទេ។ វាអាចប្រែប្រួលបន្តិចបន្តួច អាស្រ័យលើអ្វីដែលកំពុងកើតឡើងលើផ្ទៃផែនដី និងស្នូលរលាយរបស់វា។ការផ្លាស់ប្តូរស្ទើរតែមិនអាចយល់បានទាំងនេះម្តងម្កាលមានន័យថា នាឡិការបស់ពិភពលោកត្រូវកែ តម្រូវដោយ "វិនាទីលោត" ដែលអាចស្តាប់ទៅតូច ប៉ុន្តែអាចមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ។វិនាទីជាច្រើនត្រូវបានបន្ថែមក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែបន្ទាប់ពីមាននិន្នាការយឺតយ៉ាវជាយូរមកហើយ ការបង្វិលរបស់ផែនដីឥឡូវកំពុងមានល្បឿនលឿន ដោយសារការផ្លាស់ប្តូរស្នូលរបស់វា។ របាយការណ៍បានរកឃើញថា ការរលាយទឹកកកនៅតំបន់ប៉ូល កំពុងពន្យារល្បឿនលោតវិនាទីត្រឹមបីឆ្នាំ ដោយជំរុញវាពីឆ្នាំ ២០២៦ ដល់ឆ្នាំ ២០២៩។មុនឆ្នាំ 1955 មួយវិនាទីត្រូវបានកំណត់ថា ជាប្រភាគជាក់លាក់នៃពេលវេលាដែលផែនដី ត្រូវបង្វិលម្តង ទាក់ទងនឹងផ្កាយ។ បន្ទាប់មកបានមកដល់សម័យនៃនាឡិកាអាតូមិចដែលមានភាពជាក់លាក់ខ្ពស់ ដែលបានបង្ហាញឱ្យឃើញនូវវិធីដែលមានស្ថេរភាពជាងមុនក្នុងការកំណត់វិនាទីរូបវិទ្យា។ចាប់ពីចុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ 1960 ពិភពលោកបានចាប់ផ្តើមប្រើពេលវេលាសកលដែលសម្របសម្រួល (UTC) ដើម្បីកំណត់តំបន់ពេលវេលា។ ប៉ុន្តែដោយសារល្បឿនបង្វិលមិនថេរ មាត្រដ្ឋានពេលវេលាទាំងពីរ បានបង្វែរគ្នាបន្តិចម្តងៗ៕
(អន្តរជាតិ)៖ របាយការណ៍ថ្មីរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិបានរកឃើញថា អាហារច្រើនជាង 1 ពាន់លាន ត្រូវបានខ្ជះខ្ជាយនៅទូទាំងពិភពលោកជារៀងរាល់ថ្ងៃ ខណៈដែលមនុស្សជិត 800 លាននាក់ស្រេក ឃ្លាន។ពិភពលោកបានខ្ជះខ្ជាយអាហារចំនួន 1.05 ពាន់លានតោន ក្នុងឆ្នាំ 2022 ដែលមានន័យថាប្រហែល មួយភាគប្រាំនៃអាហារដែលមានសម្រាប់មនុស្ស ត្រូវបានខ្ចាត់ខ្ចាយដោយគ្រួសារ ភោជនីយដ្ឋាន និងផ្នែកផ្សេងទៀតនៃសេវាកម្មម្ហូបអាហារ និងផ្នែកលក់រាយ។ចំនួននេះគឺនៅលើកំពូលនៃ 13% នៃអាហាររបស់ពិភពលោកដែលបាត់បង់ ដោយសារវាធ្វើដំណើរ ពីកសិដ្ឋានទៅកាន់ប្រជាជន។ សរុបមក ប្រហែលមួយភាគបីនៃអាហារទាំងអស់ ត្រូវខ្ជះខ្ជាយ ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរការផលិត។តួលេខកាកសំណល់ទាំងនេះ គ ផ្ទុយទៅនឹងការរកឃើញរបស់របាយការណ៍ដែលថា ប្រហែលមួយភាគ បីនៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោកប្រឈមនឹងអសន្តិសុខស្បៀង ហើយ 783 លាននាក់ត្រូវបានរងផល ប៉ះពាល់ដោយភាពអត់ឃ្លាន។ស្ថិតិដ៏គួរឱ្យភ្ញាក់ផ្អើលដែលត្រូវបានចេញផ្សាយ នៅក្នុងរបាយការណ៍សន្ទស្សន៍កាកសំណល់អាហារ របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (UNEP) ឆ្នាំ 2024 បានលើកឡើងនូវសំណួរអំពីសមត្ថភាពរបស់ ពិភពលោក ក្នុងការចែកចាយអាហារដែលខ្លួនផលិត និងបង្ហាញពីតួនាទីនៃកាកសំណល់អាហារ ជាកត្តាជំរុញនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ នេះបើយោងតាមនាយក UNEP លោកInger Andersen ។“កាកសំណល់អាហារគឺជាសោកនាដកម្មពិភពលោក។ លោក Andersen បាននិយាយថា មនុស្សរាប់ លាន នាក់នឹងស្រេកឃ្លាននៅថ្ងៃនេះ ដោយសារអាហារត្រូវបានខ្ជះខ្ជាយពាស ពេញពិភពលោក។ “នេះមិនត្រឹមតែជាបញ្ហាអភិវឌ្ឍន៍ដ៏សំខាន់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែផលប៉ះពាល់នៃកាកសំណល់ដែលមិនចាំបាច់ បែបនេះកំពុងបណ្តាលឱ្យមានការចំណាយយ៉ាងច្រើនដល់អាកាសធាតុ និងធម្មជាតិ”។គ្រួសារបានខ្ជះខ្ជាយអាហារចំនួន 631 លានតោនក្នុងឆ្នាំ 2022 ដែលស្មើនឹង 60% នៃចំនួនសរុប ខណៈដែលវិស័យសេវាកម្មម្ហូបអាហារមានចំនួន 28% នៃកាកសំណល់ និងការលក់រាយ 12% ។របាយការណ៍បានរកឃើញថា មនុស្សជាមធ្យមខ្ជះខ្ជាយអាហារ 79 គីឡូក្រាម (174 ផោន) ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលមានន័យថាយ៉ាងហោចណាស់អាហារមួយពាន់លាននៃអាហារដែលអាចបរិភោគ បានត្រូវបាន ខ្ជះខ្ជាយ ក្នុងគ្រួសារជារៀងរាល់ថ្ងៃ៕